Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości i Ministra Cyfryzacji w sprawie nasilającego się problemu patotreści w sieci.

W związku m.in. z doniesieniami prasowymi w sprawie youtubera, który miał znęcać się nad niepełnosprawnym chłopakiem oraz docierającymi informacjami o ciągłym pojawianiu się na platformie Youtube filmów pełnych przemocy i wulgaryzmów, Rzecznik Praw Obywatelskich z zaniepokojeniem zauważa, że coraz częściej wulgarne utwory szerzące nienawiść oraz zawierające treści szkodliwe i niebezpieczne trafiają do dzieci i młodzieży.

Rzecznik stoi na stanowisku, że patologia w sieci to coraz poważniejszy problem, zwłaszcza w kontekście wychowania młodych ludzi, którzy przez ostatni rok z uwagi na ograniczenia, zakazy i nakazy w związku z ogłoszeniem epidemii koronawirusa spędzali, tudzież nadal spędzają, większość dnia, w domu przed komputerem lub innym odbiornikiem przy jednoczesnym pozbawieniu możliwości korzystania z dostępu do zajęć, infrastruktury sportowej oraz spędzania czasu na świeżym powietrzu.

RPO wskazał ponadto, że kolejnym z niepokojących zjawisk jakie stało się bardzo popularne wśród młodzieży w czasie pandemii to "rajdy"/"wjazdy" na e-lekcje. Jak wynika z doniesień prasowych rajdy na e-lekcje polegały na dołączaniu nieznanych osób do lekcji i uniemożliwianie jej przeprowadzenia. Wiele nagrań rajdów opublikowanych jest na Youtubie, na Facebooku lub Instagramie. Podczas takiego "rajdu" dochodziło do puszczania głośno muzyki, wyzywania nauczycieli, wysyłania obraźliwych zdjęć lub gifów oraz ogólnej dezorganizacji zajęć.

Przeniesienie relacji społecznych oraz towarzyskich do sieci elektronicznej w sposób szczególny pokazuje, jak ważne jest, by dzieci i młodzież czuli się bezpiecznie w Internecie. W Polsce zjawisko patotreści, lub inaczej patostreamingu nasila się w skali nieznanej w innych krajach. O skali zjawiska alarmują organizacje pozarządowe, wychowawcy, psychologowie, badacze społeczni.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Ministrów z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionych kwestiach oraz wskazanie, jakie działania podjęto lub planuje podjąć się w resortach w zakresie walki z patologią w sieci.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Minister Cyfryzacji w piśmie z 28 stycznia 2022 r. wyjaśnił, iż w 2020 r. w związku z pojawieniem się nowego zjawiska w sieci, jakim były tzw. „rajdy na e-lekcje” resort nawiązał kontakt z przedstawicielami platform społecznościowych i komunikacyjnych, na których gromadzą się patostreamerzy, jak również z Biurem do Walki z Cyberprzestępczością w Komendzie Głównej Policji. Zwrócono się z apelem do właścicieli tych platform o szczegółowe monitorowanie i interweniowanie w przypadku rozpowszechniania treści związanych z tzw. „rajdami na e-lekcje”. Należy podkreślić, że wszystkie portale zadeklarowały pełną wolę współpracy oraz poinformowały o wzmożonym monitoringu tego typu treści. Walka ze szkodliwymi treściami i zapewnienie bezpieczeństwa w świecie cyfrowym, to nieustanne wysiłki i konieczność realizacji cyklicznych działań. Jednym z nich są działania edukacyjne, które Minister Cyfryzacji realizuje od lat m.in. we współpracy z Naukową i Akademicką Siecią Komputerową -Państwowym Instytutem Badawczym (NASK-PiB). W ramach działań wspierających naukę o cyberbezpieczeństwie, przygotowane zostały scenariusze lekcji, które wspomogą nauczycieli w kompleksowym edukowaniu o bezpieczeństwie online. Wszystkie scenariusze i materiały im towarzyszące (takie jak filmiki i infografiki) będą ogólnodostępne - zostaną umieszczone m.in. w ogólnodostępnej bazie wiedzy cyberbezpieczeństwa na portalu gov.pl w lutym 2022 r.