Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w sprawie unieważnienia transkrybowanego aktu urodzenia osoby małoletniej, w którym jako rodzice zostały wskazane dwie osoby tej samej płci z dnia 2022-01-27.

Adresat:
Sąd Okręgowy
Sygnatura:
XI.534.1.2019
Data sprawy:
2022-01-27
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół do spraw Równego Traktowania
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Okręgowym w sprawie unieważnienia transkrybowanego aktu urodzenia osoby małoletniej, w którym jako rodzice zostały wskazane dwie osoby tej samej płci.

Rzecznik Praw Obywatelskich działając na podstawie art. 14 pkt 4 ustawy o RPO w związku z art. 60 § 1 w zw. z art. 7 kpc zgłosił swój udział w postępowaniu o unieważnienie aktu urodzenia małoletniej G.S. toczącym się przed Sądem Okręgowym w Sz. z wniosku Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w M.

Kierownik USC wywiódł apelację od postanowienia Sądu Rejonowego w Ś. z dnia 11 września 2020 r., o odrzuceniu jego wniosku o unieważnienie aktu urodzenia małoletniej G.S. W postanowieniu tym Sąd stanął na stanowisku, że "dokonana z poszanowaniem Konstytucji wykładania przepisów ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego pozwala na uznanie, iż nie stoją one na przeszkodzie dokonania transkrypcji aktu urodzenia dziecka, które jako rodziców posiada dwie osoby tej samej płci, w ten sposób, ażeby w rubryce "dane rodziców" w miejscu "matka" wpisane zostały dane matki, która dziecko urodziła, a rubryka "ojciec" pozostałaby pusta". Zdaniem Sądu, takiego rozstrzygnięcia wymaga przede wszystkim dobro dziecka, w związku z faktem, że małoletnia, nie mająca innego niż polskie obywatelstwa, potrzebuje dokumentów tożsamości, by móc kontynuować leczenie szczególnie dotkliwego rodzaju nowotworu poza granicami Unii Europejskiej.

Rzecznik wniósł o oddalenie apelacji wnioskodawcy jako oczywiście bezzasadnej. W ocenie Rzecznika unieważnienie aktu urodzenia małoletniej G.S. stanowiłoby naruszenie prawa do poszanowania jej życia rodzinnego i prywatnego, godziłoby w bezpieczeństwo prawne małoletniej, której w razie unieważnienia tego aktu grozi utrata dokumentów tożsamości oraz ryzyko odmowy uzyskania nowych dokumentów, co z kolei utrudni jej leczenie ciężkiej choroby poza granicami Unii Europejskiej oraz stanowiłoby dyskryminację małoletniej, ze względu na orientację seksualną jej rodziców. Dodatkowo, niezależnie od powyższego, akt urodzenia małoletniej nie posiada wadliwości tego rodzaju, które mogłyby skutkować unieważnieniem aktu urodzenia, jak tego wymaga art. 39 p.a.s.c., a które nie mogłyby zostać usunięte w trybie sprostowania.

 


Data odpowiedzi:
2022-03-23
Opis odpowiedzi:
Stanowisko nieuwzględnione (postanowienie z 23 marca 2022 r., sygn. akt II Ca 1330/20).
Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie, zniósł postępowanie w całości i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Ś. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. W ocenie Sądu Odwoławczego, podnoszone przez uczestniczki okoliczności, dotyczące utrudnień w codziennym funkcjonowaniu (w kontaktach z urzędami, bankami, podmiotami leczniczymi itp.) w wystarczającym stopniu ujawniają możliwość kolizji interesów dziecka z interesami J. M. i M. S. Z perspektywy interesów dziecka powyższe trudności, wynikające z wadliwie sporządzonego aktu urodzenia, mogą właśnie przemawiać za koniecznością jego unieważnienia. Wydaje się bowiem. że nie jest w interesie dziecka utrzymujący się stan niepewności co do jego statusu prawnego. Dziecko wedle polskiego aktu urodzenia ma ojca i matkę, zaś zgodnie z zagranicznym aktem urodzenia - nie ma ojca natomiast ma dwie matki. W rezultacie dokument, który powinien stanowić dowód na stan cywilny małoletniej uczestniczki, zawiera informacje niezgodne z prawdą tworząc fałszywy obraz stosunków filiacyjnych dziecka.