Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Finansów w sprawie negatywnych skutków wprowadzenia Polskiego Ładu dla beneficjentów 1% podatku przekazywanego na rzecz organizacji pożytku publicznego.

W nawiązaniu do dotychczas sygnalizowanych obszarów problemowych w związku z wejściem w życie reformy podatkowej dokonanej w ramach Polskiego Ładu, Rzecznik Praw Obywatelskich postanowił odnieść się do sytuacji osób, które otrzymują środki pochodzące z 1% podatku przekazywanego przez podatników na rzecz organizacji pożytku publicznego.

W efekcie zmian wprowadzonych przez Polski Ład, tj. zwiększeniu kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł oraz podniesieniu drugiego progu skali podatkowej do 120.000 zł, część podatników zapłaci podatek w niższej wysokości lub też podatek ten w ogóle nie wystąpi. Oczywiście skutek ww. zmiany jest korzystny dla tej grupy obywateli, jednakże nie pozostaje bez wpływu na sytuację beneficjentów 1% podatku przekazywanego na rzecz organizacji pożytku publicznego. W konsekwencji bowiem może się okazać, że osoby potrzebujące, które dotychczas korzystały z tej formy wsparcia, otrzymają znacznie niższe środki.

W praktyce z instytucji tej korzysta szeroki krąg podmiotów, m.in. są to osoby walczące z różnymi, ciężkimi chorobami (np. nowotworowymi, mukowiscydozą, stwardnieniem rozsianym), także borykające się z niepełnosprawnościami, upośledzeniem umysłowym, osoby niewidome, czy też podopieczni hospicjów. Środki zgromadzone na subkontach organizacji pożytku publicznego wykorzystane są na dofinansowanie kosztów leczenia, rehabilitacji, transportu oraz wydatków związanych z codziennym funkcjonowaniem osób potrzebujących.

Co istotne, w ramach zapowiedzi prasowych dotyczących korekt koniecznych do wprowadzenia w Polskim Ładzie wskazano, że w związku z zaistniałą sytuacją zostanie zapewnione wyrównanie dla organizacji pożytku publicznego. Według doniesień medialnych, system organizacji pożytku publicznego ma mieć zagwarantowane, że począwszy od 2023 r. za rok podatkowy 2022 i kolejne - suma korzyści z 1% podatku nie będzie niższa niż za 2021 r.

Ponadto, w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiła się informacja o projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (UD347), jednak jeszcze bez szczegółów. Ogólnie wskazano, że rozwiązania planowane w projekcie realizują główne postulaty społeczne związane z wejściem w życie Polskiego Ładu w obszarze podatków oraz ubezpieczeń zdrowotnych.

Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów w piśmie z 9 sierpnia 2022 r. poinformował, że wychodząc naprzeciw zgłaszanym wnioskom, uznano o potrzebie wprowadzenia zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. w obszarze przekazywania przez podatników 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Odzwierciedla je ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa zmieniła zasady przekazywania części podatku na rzecz OPP. Po zmianach podatnik będzie mógł przekazać 1,5% podatku należnego zamiast 1%. Co ważne zmiana ta będzie miała zastosowanie już do rozliczenia za 2022 r. Ponadto ww. nowelizacją na stałe wpisano do ustawy PIT mechanizm zautomatyzowanego przekazywania części podatku dla OPP. Dotychczas funkcjonował on wyłącznie w ramach walki z COVID-19.