Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie ograniczeń dla niezaszczepionych podchorążych-studentów uczelni medycznej.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła skarga dotycząca trudności, z jakimi spotykać się mieli niezaszczepieni przeciwko COVID-19 podchorążowie skoszarowani w Wojskowym Centrum Kształcenia Medycznego. Z przekazanych informacji wynika, że w Centrum dochodziło do przypadków odmiennego traktowania osób niezaszczepionych. Polegały one w szczególności na oddzielaniu podczas apeli zaszczepionych podchorążych od tych, którzy nie poddali się szczepieniom, organizowaniu wielokrotnych i długotrwałych spotkań dyscyplinujących skierowanych wyłączenie do niezaszczepionych, uniemożliwianiu podchorążym korzystania ze stołówki na zasadach obowiązujących osoby zaszczepione (podchorążowie zostali zobligowani do spożywania posiłków we własnych pokojach), ograniczeniu praktyk religijnych poprzez odmowę wyrażenia zgody na udział przez niezaszczepionych podchorążych w niedzielnej mszy świętej w kościele, a także zatrzymaniu niezaszczepionym podchorążym przepustek stałych. Ponadto podchorążowie mieli być wielokrotnie proszeni o podawanie przyczyn niezaszczepienia. Dodatkowo w skardze poinformowano o sytuacji, w której podchorążemu odmówiono możliwości wyboru miejsca zaszczepienia się przeciw COVID-19 i zobligowano do poddania się szczepieniu we wskazanym przez Komendanta Centrum podmiocie.

Z przekazanej Rzecznikowi skargi wynika, że wyżej opisane działania i decyzje powodowały niechęć zaszczepionych podchorążych wobec tych niezaszczepionych i sprzyjały powstawaniu sytuacji konfliktowych.

Mając na uwadze powyższe Rzecznik, pismem z dnia 10 stycznia 2022 r. zwrócił się do Komendanta Wojskowego Centrum Kształcenia Medycznego z prośbą o przedstawienie wyjaśnień. W odpowiedzi na to wystąpienie Komendant poinformował m.in., że wskazane wyżej ograniczenia miały charakter przejściowy i trwały kilka dni w październiku ubiegłego roku, a okoliczności sprawy zostały wyjaśnione u wyższych przełożonych Komendanta. Komendant wskazał również, że podjęte w październiku 2021 r. działania związane był z rozwojem czwartej fali pandemii, a ich celem było zapewnienie bezpieczeństwa podchorążym, kadrze oraz pracownikom wojska.

Po przekazaniu Skarżącemu stanowiska Komendanta Centrum, do Rzecznika wpłynęły dodatkowe wyjaśnienia, a także kolejne skargi innych podchorążych, dotyczące tej samej sprawy, w których wskazano na nieścisłości w stanowisku Komendanta.

Z przekazanych skarg wynika m.in., że całokształt wyżej opisanych działań wpłynął negatywnie na stan psychiczny części podchorążych i przyczynił się do zrezygnowania ze studiów bądź zaszczepienia się pod wpływem silnej presji. Przekazane informacje wskazują ponadto, że o sytuacji w Centrum zostało powiadomione Ministerstwo Obrony Narodowej.

Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej w piśmie z 15 kwietnia 2022 r. wskazał, iż po analizie dokumentacji zebranej w omawianej sprawie, a także po zasięgnięciu opinii Dyrektora Departamentu Wojskowej Służby Zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego Wojska Polskiego, Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych należy stwierdzić, że Komendant WCKMed podejmując określone działania informacyjno-organizacyjne i profilaktyczne, ukierunkowane na ograniczenie rozprzestrzeniania się pandemii wśród stanu osobowego WCKMed, postępował w granicach prawa. Celem tych działań nie było dyskryminowanie i stygmatyzowanie podchorążych (w szczególności niewyrażających woli zaszczepienia się) czy też naruszenie ich praw, lecz ochrona zdrowia tych osób i całości środowiska akademickiego. Sekretarz Stanu podkreślił także, że realizacja szczepień w WCKMed odbywała się zgodnie z Narodowym Programem Szczepień i zatwierdzoną przez Ministra Obrony Narodowej Koncepcją przeprowadzenia w resorcie obrony narodowej szczepień ochronnych przeciwko wirusowi SARS-Co V-2 z dnia 31 stycznia 2021 r.