Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie braku możliwości skorzystania z ulgi dla klasy średniej przez osoby pobierające zasiłki z ubezpieczenia społecznego w związku z wejściem w życie Polskiego Ładu z dnia 2022-02-23.

Adresat:
Prezes Rady Ministrów
Sygnatura:
V.511.134.2022
Data sprawy:
2022-02-23
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie braku możliwości skorzystania z ulgi dla klasy średniej przez osoby pobierające zasiłki z ubezpieczenia społecznego w związku z wejściem w życie Polskiego Ładu.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich napływają skargi kolejnych grup obywateli, których sytuacja prawno-podatkowa stała się mnie korzystna w związku z wejściem w życie reformy dokonanej w ramach Polskiego Ładu. Tym razem problem dotyczy punktu 2aa dodanego do art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Obywatele wskazują, że taki kształt regulacji dotyczącej ulgi dla klasy średniej stanowi realne zagrożenie dla osób pobierających świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego (m.in. zasiłek macierzyński i chorobowy). Osoby, które zdecydują się na skorzystanie z ulgi dla klasy średniej, mogą ostatecznie stracić do niej prawo, z uwagi na to, że w trakcie roku podatkowego będą otrzymywać ww. zasiłki i przez to nie osiągną przychodów w wymaganym przedziale kwot. Problem wynika z tego, że ulga dla klasy średniej obejmuje przychody z szeroko rozumianego stosunku pracy, do których nie zalicza się zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. Obywatele podkreślają, że zidentyfikowana luka w przepisach podatkowych w praktyce spowoduje negatywne konsekwencje zwłaszcza dla kobiet, ponieważ to one korzystają z zasiłku macierzyńskiego. Taki stan odbierany jest jako naruszenie art. 18 Konstytucji, który wymaga od władz publicznych stworzenia odpowiednich gwarancji ochrony macierzyństwa.

Dodatkowo skarżący zwracają uwagę na okoliczność, że obywatel nie jest w stanie przewidzieć, ile dni w ciągu roku będzie zmuszony korzystać z zasiłku chorobowego. Zdarzenie losowe - choroba, nie powinna mieć wpływu na to, czy ostatecznie będzie możliwe zastosowanie ulgi dla klasy średniej, czy też nie. Ponadto, z uwagi na wzrastającą inflację obywatele nie są zainteresowani rezygnacją ze stosowania ulgi dla klasy średniej i ewentualnie późniejszą możliwością jej rozliczenia w zeznaniu rocznym.

W ocenie Rzecznika zasygnalizowany problem jest dowodem na to, że instytucja ulgi dla klasy średniej wprowadzona na mocy reformy podatkowej dokonanej w ramach Polskiego Ładu jest w istocie niedopracowana. W praktyce może stanowić pułapkę dla kolejnej grupy podatników. Ponadto RPO przypomniał, że w dziedzinie, jaką jest prawo podatkowe, niezwykle ważne jest takie ukształtowanie przepisów, aby obywatel nie był zaskakiwany skutkami, których nie mógł wcześniej przewidzieć.

Wobec powyższego Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o zajęcie stanowiska w przedstawionej kwestii.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: