Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepisy Regulaminu Strefy Zamieszkania Stare Miasto w zakresie zasad korzystania z tej strefy oraz poboru i wysokości opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na tym obszarze z dnia 2022-03-10.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.565.224.2021
Data sprawy:
2022-03-10
Rodzaj sprawy:
skarga do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (WSA)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepisy Regulaminu Strefy Zamieszkania Stare Miasto w zakresie zasad korzystania z tej strefy oraz poboru i wysokości opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na tym obszarze.

Na podstawie art. 8 § 1 i art. 50 § 1 w związku z art. 3 § 2 pkt 5 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 14 pkt 6 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę na wymienione poniżej przepisy Regulaminu Strefy Zamieszkania Stare Miasto stanowiącego załącznik Nr 1 do uchwały nr XXIII/709/20 Rady Miasta z dnia 24 listopada 2020 r. w sprawie ustalenia zasad korzystania ze Strefy Zamieszkania Stare Miasto oraz poboru i wysokości opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na tym obszarze, tj.: 1) § 1 ust. 2 Regulaminu, 2) § 2 ust. 9 i 10 Regulaminu, 3) § 5 ust. 1 lit. b Regulaminu.

Zaskarżonym przepisom Regulaminu RPO zarzucił, że zostały wydane z istotnym naruszeniem art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej i wniósł o stwierdzenie nieważności tych przepisów.

Rzecznik wskazał, że za sprzeczne z przepisami ustawy o samorządzie gminnym należy uznać zaskarżone postanowienia regulaminu, z których wynika, że zaparkowanie pojazdu samochodowego w Strefie Zamieszkania Stare Miasto w miejscu do tego wyznaczonym powoduje zawarcie umowy o odpłatne korzystanie z miejsca parkingowego na zasadach określonych w regulaminie i Kodeksie cywilnym (§ 1 ust. 2 regulaminu) oraz, że umową rozumieniu regulaminu jest umowa zawarta pomiędzy korzystającym ze strefy a jej zarządcą (§ 2 ust. 10 regulaminu). Ta sama wadliwość dotyczy unormowań regulaminu, zgodnie z którymi opłata dodatkowa jest karą umowną płatną przez korzystające ze strefy w przypadkach określonych w regulaminie (§ 2 ust. 9 regulaminu). Przedmiotowe regulacje prawne niewątpliwe mają charakter cywilno-prawny, właściwy dla działania gminy jako podmiotu prawa prywatnego (komunalnej osoby prawnej). Tymczasem, ustanawiając regulamin określający zasady korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej gmina realizuje nadane jej na mocy prawa publicznego uprawnienia i występuje jako wyposażony w określone władztwo organ administracji publicznej, którego pozycja jest całkowicie odmienna od tej właściwej dla stosunków cywilnoprawnych.

 


Data odpowiedzi:
2022-08-11
Opis odpowiedzi:
Skarga uwzględniona (wyrok z 11 sierpnia 2022 r., sygn. akt II SA/Sz 307/22).
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, iż z treści zaskarżonej uchwały nie wynika, z jakiego powodu organ stanowiący Gminy Miasta Sz. ustalił ceny i opłaty za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej albowiem nie wskazał ani w tej, ani też w innej uchwale, że obszar Strefy Zamieszkania Stare Miasto (dalej „Strefa”) stał się obiektem czy urządzeniem użyteczności publicznej. Nie jest wystarczające, zdaniem Sądu, nadanie statusu obiektu użyteczności publicznej Strefie tylko poprzez wyznaczenie obszaru, który obejmuje (de facto są to ulice, które utraciły status dróg gminnych i zostały wyłączone z użytkowania) oraz przyjęcie Regulaminu, który oprócz wyznaczenia zasięgu obowiązywania Strefy odnosi się wyłącznie do zasad parkowania w niej pojazdów oraz pobierania związanych z tym opłat bez równoczesnego określenia z jakiego powodu obszar ten status taki otrzymał. Sąd stwierdził zatem, że zaskarżona uchwała w całości, w sposób istotny narusza prawo, albowiem ustala zasady korzystania ze Strefy Zamieszkania Stare Miasto oraz zasady pobierania i wysokość opłat za parkowanie pojazdów w tym obszarze w sytuacji, gdy Strefa nie jest ani obiektem ani też urządzeniem użyteczności publicznej w rozumieniu przepisów ustawy o gospodarce komunalnej to nie znajdują do niej zastosowania przepisy art. 4 ust. 1 pkt 2 tego aktu prawnego. W związku z powyższym, Sąd nie poddał ocenie prawnej zarzutów podniesionych w skargach RPO oraz Prokuratora Rejonowego w Sz., albowiem wobec stwierdzenia nieważności uchwały w całości rozważania w tym zakresie stały się zbędne.