Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w postępowaniu nakazowym w sprawie z powództwa Banku o zapłatę z dnia 2022-04-01.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.511.661.2021
Data sprawy:
2022-04-01
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w postępowaniu nakazowym w sprawie z powództwa Banku o zapłatę.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną od nakazu zapłaty z dnia 15 maja 2018 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P. w postępowaniu nakazowym, zaskarżając wyżej powołany nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w P. w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 i pkt 2 UoSN zaskarżonemu nakazowi zapłaty RPO zarzucił rażące naruszenie prawa poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na: 1) naruszeniu przepisu prawa materialnego art. 3851 § 1 ustawy - Kodeks cywilny (dalej: k.c.) w zw. z art. 3851 § 3 k.c., poprzez jego niezastosowanie w sprawie w wyniku zaniechania zbadania istoty sprawy (treści umowy między przedsiębiorcą i konsumentem), a w konsekwencji niezbadanie z urzędu abuzywności klauzul zawartych w umowie kredytu, prowadzącego ostatecznie do odmowy przyznania ochrony uprawnionej konsumentowi; 2) naruszeniu przepisu prawa materialnego art. 58 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie, wyrażające się w nieprzeprowadzeniu badania, czy umowa kredytu jest ważna, jeżeli dokona się z niej eliminacji klauzul niedozwolonych zgodnie z treścią 3851 § 1 k.c.

Na podstawie art. 89 § 1 UoSN zaskarżonemu nakazowi zapłaty Rzecznik zarzucił naruszenie art. 2, art. 45 ust. 1 i art. 76 Konstytucji, poprzez niezapewnienie właściwej ochrony pozwanemu konsumentowi, będącemu słabszą stroną stosunku prawnego, ograniczenie się do stosowania wyłącznie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, bez uwzględnienia konsumenckiej natury podstawowego stosunku prawnego i co za tym idzie, przepisów o ochronie konsumenta.

Mając na uwadze powyższe, w oparciu o dyspozycję normy art. 91 § 1 UoSN RPO wnióśł o uchylenie nakazu zapłaty z dnia 15 maja 2018 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P. w postępowaniu nakazowym przez Sąd Najwyższy w całości i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania.

Ponadto, na podstawie art. 388 § 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.) i art. 95 pkt 1 UoSN Rzecznik wniósł o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty z dnia 15 maja 2018 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P. w postępowaniu nakazowym do czasu zakończenia postępowania wywołanego wniesieniem przez Rzecznika Praw Obywatelskich skargi nadzwyczajnej, z uwagi na grożącą pozwanemu niepowetowaną szkodę wynikającą z prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w P. postępowania egzekucyjnego, skierowanego do nieruchomości dłużnika - pozwanego.

 


Data odpowiedzi:
2023-03-02
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna częściowo uwzględniona (wyrok z 2 marca 2023 r., sygn. akt II NSNc 182/23).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony nakaz zapłaty i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w P. do ponownego rozpoznania. SN wskazał, że sposób procedowania przez Sąd Okręgowy nie zapewnił realizacji celu, jakim jest ochrona konsumenta będącego w pozycji słabszej względem przedsiębiorcy. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w P. wydając 15 maja 2018 r. zaskarżony nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym w sprawie naruszył wynikającą z art. 76 Konstytucji zasadę ochrony konsumentów, poprzez niezapewnienie pozwanemu właściwej ochrony przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, co stanowi przyczynę uchylenia zaskarżonego nakazu zapłaty. Za niezasadny Sąd Najwyższy uznał natomiast zarzut naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji statuującego zasadę „prawa do sądu”, czyli organu wydającego orzeczenie w tzw. sądowym typie stosowania prawa, co odznacza się ogólnie przyjętymi standardami niezależności, niezawisłości i bezstronności. W realiach niniejszej sprawy nie można się dopatrzeć naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji zarówno w aspekcie dostępu do sądu, jak i wskazanych wyżej standardów.