Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu ze skarg kasacyjnych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w sprawie ze skarg na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w przedmiocie przymusowej restrukturyzacji z dnia 2022-04-11.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
V.511.762.2021
Data sprawy:
2022-04-11
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu ze skarg kasacyjnych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w sprawie ze skarg na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w przedmiocie przymusowej restrukturyzacji.

Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w postępowaniu ze skarg kasacyjnych od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z 25 sierpnia 2021 r., w sprawie ze skarg na decyzję Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 30 grudnia 2020 r. w przedmiocie przymusowej restrukturyzacji. RPO wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie wniesionych skarg.

Rzecznik wskazał, iż wszczęcie przymusowej restrukturyzacji Banku to jedna z wielu decyzji podejmowanych przez organy państwa w związku z tzw. aferą G. Krąg poszkodowanych w związku dystrybucją obligacji obejmuje ponad 9 tysięcy osób, a sprawa wzbudza ogromne zainteresowanie społeczne.

Biorąc powyższe pod uwagę, jak również sytuację poszkodowanych, do powstania której przyczyniły się instytucje państwowe, każde postępowanie sądowe dotyczące tej afery powinno być prowadzone z zachowaniem najwyższych standardów staranności i transparentności, w pełni realizując prawo poszkodowanych do skutecznej obrony swoich praw. Jest to ważne również w kontekście zapewnienia legitymizacji sądów, pełniących funkcje kontrolne wobec władzy ustawodawczej. Tymczasem WSA prowadził postępowanie w sposób, który w wielu aspektach ograniczył możliwość skutecznej ochrony swoich praw przez poszkodowanych.

Po pierwsze, WSA nie rozpatrzył wniosku o rozpatrzenie sprawy na rozprawie i rozpoznał ją na posiedzeniu niejawnym, na podstawie art. 183 § 2 pkt 5 ppsa w zw. z art. 10 k.p.a. w zw. z art. 15 zzs ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. WSA argumentował, że nie istniała możliwość przeprowadzenia rozprawy na odległość, co jego zdaniem czyniło uzasadnionym procedowanie na posiedzeniu niejawnym. WSA stwierdził, że biorąc pod uwagę ustawowy 30-dniowy termin załatwienia sprawy nieuzasadnionym było oczekiwanie na uruchomienie tej możliwości lub na złagodzenie rygorów sanitarnych, pozwalające na przeprowadzenie rozprawy. Podkreślił, że wszyscy skarżący zaprezentowali swoje stanowisko, niektórych przypadkach nawet kilkukrotnie a organ ustosunkował się do każdego pisma strony. Choć miało to miejsce jedynie w formie pisemnej, zachowane zostało, zdaniem WSA, prawo skarżących do wysłuchania.

Po drugie, obligatariusze zarzucają WSA pozbawienie możliwości skutecznej obrony swoich praw przez skarżących z uwagi na brak możliwości zapoznania się przez nich z całością materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, w tym w szczególności z pełną treścią decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 30 grudnia 2020 r. oraz aktami postępowania.

Po trzecie, WSA odrzucił większość wniosków dowodowych (jak się wydaje - zdecydowaną) wniesionych przez skarżących. WSA uwzględnił niektóre wnioski dowodowe skarżących, to jest załączone do skargi bądź kolejnych pism procesowych materiały świadczące o posiadaniu statusu obligatariuszy G., a także wniosek dowodowy o przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do skargi (ponieważ, jak wyjaśnił - dotyczyły kluczowej okoliczności - niezależności rzeczoznawcy). WSA oddalił natomiast wszystkie inne wnioski dowodowe, przyjmując, że nie mają one znaczenia dla sprawy, a ich przeprowadzenie wykraczałoby poza granicę uzupełniającego charakteru żądanego przez strony dowodu, wytyczoną przez art. 106 § 3 ppsa.

Każdy z tych elementów, ograniczających skuteczną ochronę mógłby być akceptowalny, gdyby rozpatrywać go odrębnie. Nagromadzenie elementów ograniczających możliwość skutecznej ochrony (w szczególności na tle charakteru sprawy) może jednak prowadzić do wniosku, że WSA przekroczył zasady proporcjonalności, jeśli chodzi konieczności zachowania rzetelnego postępowania sądowego. Z przedstawionych wyżej względów, Rzecznik uważa zakwestionowany wyrok WSA w W. za wymagający uchylenia.