Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia z dnia 2022-04-26.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.574.2021
Data sprawy:
2022-04-26
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany obwinionemu nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w M. z dnia 4 stycznia 2021 r. Na podstawie art. 110 § 1 k.p.w. RPO zaskarżył powyższe orzeczenie w całości na korzyść ukaranego M. O.

Powołując się na przepis art. 111 k.p.w. wyrokowi temu Rzecznik zarzucił: 1) w zakresie pierwszego z czynów przepisanych obwinionemu – rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego, tj. art. 54 k.w. w zw. z § 27 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany M. O. nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia; 2) w zakresie drugiego z czynów przepisanych obwinionemu – rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa materialnego, tj. art. 65 § 2 k.w. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy czyn przypisany M. O. nie wyczerpywał znamion tego wykroczenia.

Wobec powyższego RPO wniósł o uchylenie wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w M. i uniewinnienie M. O. od popełnienia przypisanych mu wykroczeń.

 


Data odpowiedzi:
2022-06-07
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 7 czerwca 2022 r., sygn. akt IV KK 181/22).
Sąd Najwyższy orzekł, iż kasacja Rzecznika Praw Obywatelskich, wniesiona na korzyść ukaranego, jest oczywiście zasadna, co uprawniało do jej uwzględnienia na posiedzeniu bez udziału stron w trybie art. 535 § 5 k.p.k. Zasadnie wywodzi RPO, że z formalnego punktu widzenia, obwiniony swoim zachowaniem z dnia 2 października 2020 r., nie dostosował się do obowiązku (nakazu) zakrywania ust i nosa wskazanego z art. 54 k.w. w zw. § 24 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Trafnie wszelako zauważył skarżący, że niedopuszczalne jest wypełnienie normy blankietowej zawartej w art. 54 k.w. uregulowaniami o randze podustawowej, określonymi w przepisach rozporządzenia z dnia 7 sierpnia 2020 r. Biorąc pod uwagę, że w sytuacji stanu epidemii, który objął swoim zasięgiem cały kraj, nie ogłoszono któregokolwiek ze stanów nadzwyczajnych, obostrzenia ustanowione na mocy aktów prawnych dotyczących epidemii nie mogły wprowadzać jakichkolwiek ograniczeń w zakresie podstawowych praw i wolności zagwarantowanych Konstytucją. Skoro art. 54 k.w. nie mógł stanowić podstawy do ukarania w ramach postępowania w sprawie o wykroczenia za nieprzestrzeganie obowiązków, ograniczeń, nakazów i zakazów wynikających z rozporządzeń wydawanych przez Radę Ministrów, w tym powszechnego nakazu zakrywania ust i nosa, ponieważ obwiązek ten został wprowadzony bezprawnie, to brak było także podstawy prawnej do podejmowania wobec M. O. jakichkolwiek czynności przez funkcjonariuszy Policji.