Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Apelacyjnego w sprawie z powództwa przeciwko Spółce o ochronę dóbr osobistych z dnia 2022-05-31.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
VII.511.21.2018
Data sprawy:
2022-05-31
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
nieuwzględnienie wystąpienia Rzecznika
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Apelacyjnego w sprawie z powództwa przeciwko Spółce o ochronę dóbr osobistych.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną od wyroku Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 17 lutego 2016 r. w sprawie z powództwa Pana J. K. przeciwko Spółce o ochronę dóbr osobistych.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, w zw. z art. 89 § 1 i 2 oraz art. 115 § 1 i § la ustawy o Sądzie Najwyższym (dalej jako: ustawa o SN), z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, Rzecznik zaskarżył powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 ustawy o SN powyższemu wyrokowi Rzecznik zarzucił naruszenie w sposób rażący prawa przez błędną jego wykładnię polegającą na odmowie przyznania powodowi ochrony w postaci oddalenia żądania zapłaty z tytułu rozpowszechnienia jego wizerunku przez pozwaną bez jego zgody, tj. naruszenie art. 81 ust. 2 pkt 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także naruszenie art. 47 Konstytucji. Na podstawie art. 89 § 4 ustawy o SN Rzecznik wniósł o stwierdzenie, że zaskarżone orzeczenie Sądu Apelacyjnego wydane zostało z naruszeniem prawa.

RPO podkreślił, że w przedmiotowej sprawie zaskarżone orzeczenie narusza zasadę demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej poprzez to, że narusza ono zasadę pewności prawa w ramach dokonanej w nim wykładni zwrotu "osoba stanowiąca jedynie szczegół całości", umożliwiając tym samym rozpowszechnianie skadrowanego wizerunku prezentowanej osoby bez jej zgody. Tym samym Sąd Apelacyjny naruszył art. 47 Konstytucji, który gwarantuje ochronę prawa do prywatności, w tym możliwości decydowania o rozpowszechnianiu własnego wizerunku.

 


Data odpowiedzi:
2023-04-04
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna oddalona (wyrok z 4 kwietnia 2023 r., sygn. akt II NSNc 214/23).
Sąd Najwyższy orzekł, że skarga nadzwyczajna jako niezasadna, podlegała oddaleniu. SN stwierdził, że Sąd Apelacyjny, w granicach dozwolonej wykładni zaskarżonego przepisu uznał, że przedstawienie wizerunku powoda w tak zrealizowanym filmie jest szczegółem całości, o którym mowa w treści art. 81 ust. 2 pkt 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wykładnia systemowa art. 81 ust. 2 pkt 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych prowadzi do wniosku, że w przypadku, gdy wizerunek stanowi część całości, to nie tylko jego rozpowszechnianie, ale i utrwalenie nie wymaga zgody osoby przedstawionej (tj. aby wymienione działania nie były bezprawne w świetle art. 23 i 24 k.c). Nieracjonalna byłaby bowiem sytuacja, w której (w świetle art. 81 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych) zbędna byłaby zgoda na rozpowszechnienie wizerunku, a konieczne było uzyskanie pozwolenia na jego utrwalenie. Wobec powyższego, zgoda pozwanego na utrwalenie jego wizerunku nie była wymagana.