Wystąpienie do Ministra Zdrowia dotyczące nowelizacji rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej z dnia 2022-06-20.
Wystąpienie do Ministra Zdrowia dotyczące nowelizacji rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej.
W dniu 3 czerwca 2022 r. Minister Zdrowia podpisał i przekazał do Rządowego Centrum Legislacji, celem jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej (SIM).
Rzecznik Praw Obywatelskich powziął jednak wątpliwości co do nowych regulacji, które zrodziły się już w trakcie analizy projektowanych przepisów i które w pełni nie zostały skonsumowane w nowym brzmieniu.
Na podstawie obecnie obowiązującego brzmienia przepisów rozporządzenia usługodawca przekazuje do SIM m.in.: numer PESEL usługobiorcy, numer PESEL przedstawiciela ustawowego usługobiorcy w przypadku noworodka, imię (imiona) i nazwisko usługobiorcy, numer telefonu kontaktowego oraz adres poczty elektronicznej usługobiorcy (odpowiednio w przypadku gdy usługobiorcą jest osoba małoletnia, całkowicie ubezwłasnowolniona lub niezdolna do świadomego wyrażenia zgody - numer telefonu kontaktowego albo adres poczty elektronicznej przedstawiciela ustawowego usługobiorcy albo jego opiekuna faktycznego). Przekazywane zatem dotąd dane dotyczące usługodawcy mają charakter identyfikacyjny oraz kontaktowy.
Projektowana nowelizacja (w pierwotnym brzmieniu) zakładała rozszerzenie powyższego katalogu o: kod gminy krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju miejsca zamieszkania usługobiorcy, a jeżeli usługobiorca, któremu udzielono świadczenia zdrowotnego, nie ma miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - miejsca pobytu usługobiorcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; informacje o wyrobach medycznych zaimplantowanych u usługobiorcy; informacje o alergiach usługobiorcy; informacje o grupie krwi usługobiorcy; informacje o ciąży usługobiorcy.
RPO zwrócił zatem uwagę, że w systemie informacji w ochronie zdrowia, o którym mowa w § 1 ust. 1 ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia (dalej jako: ustawa o sioz), przetwarzane są dane niezbędne do prowadzenia polityki zdrowotnej państwa, podnoszenia jakości i dostępności świadczeń opieki zdrowotnej oraz finansowania zadań z zakresu ochrony zdrowia. Dane natomiast, o które projektodawca zamierzał poszerzyć katalog danych przekazywanych przez usługodawców do SIM, w szczególności informacja o ciąży usługobiorcy, czy informacje o wyrobach medycznych zaimplementowanych u usługobiorcy, wykraczają poza zakres ich niezbędności określony w art. 1 ust. 1 ustawy o sioz.
Rozszerzenie katalogu przetwarzanych danych o informację o wyrobie medycznym zaimplantowanym u usługobiorcy budzi również wątpliwości natury konstytucyjnej. Prawo do prywatności, które wyrażone jest w art. 47 Konstytucji, jest zagwarantowane m.in. przez ochronę danych osobowych przewidzianą w art. 51 Konstytucji, natomiast zasada autonomii informacyjnej, wyrażona w art. 51 ust. 2 Konstytucji, stanowi szczególną eksplikację prawa do prywatności oznaczającą prawo do samodzielnego decydowania o ujawnianiu innym informacji dotyczących swojej osoby oraz prawo do sprawowania kontroli nad tymi informacjami gdy znajdują się w posiadaniu innych podmiotów. Wkroczenie w prywatność, a więc naruszenie autonomii informacyjnej, musi być także niezbędne (konieczne) dla osiągnięcia celów wskazanych w art. 31 ust. 3 Konstytucji, które jedynie mogą uzasadniać naruszenie praw i wolności jednostki.
W ocenie Rzecznika, przyjęte przez Ministra Zdrowia przepisy zawarte w nowelizacji rozporządzenia, w zakresie, w jakim dane o usługobiorcy zostały poszerzone o informację o ciąży budzi wątpliwości w zakresie przeznaczenia przekazywania tych danych, które de facto mogą i będą się dublować - w zakresie katalogu danych, o których mowa w art. 11 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy o sioz, a więc zarówno w części dotyczącej usługobiorcy, jak też w części dotyczącej identyfikacji udzielonego świadczenia (również w przypadku informacji o zaimplantowanych wyrobów medycznych).
Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o wyjaśnienie, na podstawie jakich opinii i analiz podjęta została decyzja kierownictwa resortu zdrowia o rozpoczęciu działań legislacyjnych mających na celu gromadzenie danych o usługobiorcach niemających związku ze zdarzeniem medycznym, które raportowane jest w SIM. Jednocześnie RPO poprosił o ustosunkowanie się do wskazanych wyżej uwag oraz poinformowanie o sposobie ich wykorzystania.