Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na postanowienie Komendanta Placówki Straży Granicznej o opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2022-06-20.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na postanowienie Komendanta Placówki Straży Granicznej o opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył w całości postanowienie Komendanta Placówki Straży Granicznej w B. (dalej: "Organ") o opuszczeniu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 grudnia 2021 r.
Zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił: na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: "k.p.a.") w zw. z art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (dalej: "EKPC"), a także art. 4 Protokołu nr 4 do EKPC (dalej: "Protokół nr 4"), poprzez niepodjęcie przez Organ żadnych czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, w tym m.in. czynności zmierzających do ustalenia, czy O. A. był małoletnim cudzoziemcem przebywającym na terytorium RP bez opieki, niezebranie w tym zakresie w sposób wyczerpujący (a w konsekwencji również nierozpatrzenie) całego materiału dowodowego, poza tym - niepoczynienie żadnych ustaleń odnośnie do stanu zdrowia O. A., chorego na padaczkę; zaś powyższe stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.; art. 10 § 1 k.p.a., w przypadku małoletniego O. A. również w zw. z art. 12 ust. 1 i 2 Konwencji o prawach dziecka, poprzez uniemożliwienie O. A. i A. S. wzięcia udziału w postępowaniu administracyjnym oraz wypowiedzenia się co do dowodów, materiałów oraz żądań, o czym świadczy także fakt niezapewnienia cudzoziemcom dostępu do tłumacza, potwierdzony brakiem jakiejkolwiek wzmianki o obecności tłumacza w protokole przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej oraz w pozostałych dokumentach pochodzących w tej sprawie od Organu, wobec czego niewątpliwie nie doszło do wysłuchania cudzoziemców.
W konsekwencji powyższych naruszeń, w stosunku do małoletniego O. A. przebywającego w Polsce bez opieki, zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił również naruszenie: art. 34 § 1 w zw. z art. 30 § 1 i 2 k.p.a. i w zw. z art. 12 ust. 1 i 2 oraz art. 22 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka, a także art. 4 Protokołu nr 4 poprzez niewystąpienie do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela dla małoletniego O. A. pozostającego w Polsce bez opieki i niezdolnego do czynności prawnych, co w konsekwencji spowodowało skierowanie zaskarżonego postanowienia do osoby, która nie mogła być stroną w nin. sprawie, co z kolei wypełniło przesłankę art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a., oraz spowodowało rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.; art. 15 k.p.a. w zw. z art. 13 EKPC w zw. z art. 4 Protokołu nr 4 poprzez faktyczne pozbawienie A. S. i O. A. dostępu do dwuinstancyjnego postępowania; art. 123 § 2 k.p.a., poprzez samo wydanie w nin. sprawie postanowienia, które rozstrzyga co do istoty sprawy, mimo że postanowienie w postępowaniu administracyjnym nie powinno co do zasady zawierać takiego rozstrzygnięcia, a brak jest w k.p.a. przepisów, które w tym zakresie ustanawiałyby wyjątek od tej zasady, zaś powyższe stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.
Niezależnie od powyższego Rzecznik zarzucił naruszenie art. 124 § 2 k.p.a. w zw. z art. 13 EKPC w zw. z art. 4 Protokołu nr 4 poprzez zaniechanie sporządzenia uzasadnienia zaskarżonego postanowienia oraz niewskazanie podstawy faktycznej jego wydania, co przyczyniło się do pozbawienia skarżących prawa do skutecznego środka odwoławczego, jako że nie byli oni w stanie poznać powodów, z których postanowienie to zostało wydane.
W konsekwencji wskazanych naruszeń prawa procesowego, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a., zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 303b ust. 1-3 w zw. z art. 303 ust. 1 pkt 9a ustawy o cudzoziemcach (dalej: "u.o.c.") w zw. z: art. 6 ust. 1 i 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej, a także w zw. z art. 18 i art. 19 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz w stosunku do małoletniego O. A. art. 3 ust. 1, art. 22 ust. 1 i 2, art. 37 Konwencji o prawach dziecka, także w zw. z art. 3 EKPC, art. 4 Protokołu nr 4 i art. 13 EKPC w zw. z art. 4 Protokołu nr 4, art. 24 ust. 1, art. 26 ust. 1 i art. 28 ust. 1, 3 i 6 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: "u.u.c.o.") w zw. z: art. 6 ust. 1 i 2 oraz art. 9 ust. 1 Dyrektywy Proceduralnej i w zw. z art. 18 i art. 19 KPPUE i w zw. z art. 33 ust. 1 Konwencji dotyczącej statusu uchodźców i w zw. z art. 4 Protokołu nr 4, a także w zw. z art. 3 EKPC.
Podnosząc powyższe zarzuty, na podstawie art. 79 § 1 p.p.s.a., Rzecznik wniósł o ustanowienie dla p. A. S. kuratora, albowiem miejsce jego obecnego pobytu nie jest znane, jako że nieznane są jego losy po zawróceniu do linii granicy; a ponadto: na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. w zw. z art. 126 k.p.a. RPO wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonego postanowienia w całości jako wydanego z rażącym naruszeniem prawa; ewentualnie, gdyby Sąd stwierdził, że nie doszło do rażącego naruszenia prawa, na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. w zw. z art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a. w zw. z art. 126 k.p.a. RPO wniósł o stwierdzenie nieważności zaskarżonego postanowienia w części, w jakiej dotyczy ono małoletniego pozostającego bez opieki - O. A.; na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w pozostałym zakresie; ewentualnie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. uchylił zaskarżone postanowienie. Skarga zasługuje na uwzględnienie, choć nie wszystkie podniesione w niej zarzuty są zasadne. Zdaniem Sądu, zaskarżone postanowienie podlega uchyleniu, gdyż zasadny jest zarzut skargi dotyczący naruszenia art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. i art. 80 k.p.a. polegający na niewyjaśnieniu stanu faktycznego, które to naruszenie w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a., mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy oraz naruszenie przepisów, polegające na nieuwzględnieniu faktu, że O. A. jest osobą małoletnią, które to naruszenie w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a, miało wpływ na wynik sprawy. Ponadto, trafnie Rzecznik podniósł, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy małoletni winien mieć ustanowionego przedstawiciela, który by go reprezentował w tym postępowaniu. Brak ustanowienia kuratora spowodował, że naruszono art. 12 ust.1 i 2 Konwencji o prawach dziecka.