Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w sprawie wykorzystywania i zabezpieczenia informacji niejawnych w postępowaniu.

Rzecznik Praw Obywatelskich zapoznał się z artykułem prasowym, w którym wskazano, odnosząc się głównie do przepisów postępowania gospodarczego, na niedoskonałości procesowego wykorzystania dowodów zawierających informacje niejawne. Brak jest instrumentów procesowych, które pozwalałyby na formalne wprowadzenie do procesu gospodarczego dowodów zawierających informacje niejawne, jak też transparentnych zakazów, które wykluczałyby możliwość ich wykorzystania w postępowaniu, zwłaszcza gdy dowód tego rodzaju ma znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie ma tym samym również i środków, które takie dowody w postępowaniu cywilnym chroniłyby w sposób uwzględniający ich wyjątkową specyfikę.

Okazuje się, iż opisany problem jest znacznie szerzy i obejmuje swoim zakresem nie tylko przepisy postępowania cywilnego, ale także np. w zakresie wglądu w akta czy przepisy postępowania sądowoadministracyjnego. Do spraw takich należą w szczególności sprawy związane z cofnięciem poświadczenia bezpieczeństwa funkcjonariuszowi/żołnierzowi oraz prowadzone wobec nich postępowania dyscyplinarne.

Z powołanego na wstępie artykułu prasowego wynika także, że w 2018 r. podjęta została inicjatywa ustawodawcza w celu uregulowania tej materii, jednak prace nad projektem z 17 maja 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw zostały ostatecznie wstrzymane.

Rzecznik zwrócił się do Szefa ABW z prośbą o odniesienie się do przedstawionych wątpliwości.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Zastępca Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w piśmie z 19 sierpnia 2022 r. przyznał, że zasadne byłoby wprowadzenie uregulowań, które na grunt postępowań sądowo-cywilnego oraz sądowo-administracyjnego przenosiłyby - odpowiednio je modyfikując - rozwiązania, np. stosowane w procesie karnym, gdzie kwestie ochrony informacji niejawnych wykorzystywanych przed sądem normuje - wydane na podstawie art. 181 § 2 ustawy - Kodeks postępowania karnego - rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 września 2017 r. w sprawie sposobu postępowania z protokołami przesłuchań i innymi dokumentami lub przedmiotami, na które rozciąga się obowiązek zachowania w tajemnicy informacji niejawnych albo zachowania tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji. Wprowadzenie takiego rozwiązania wymagałoby w pierwszej kolejności zawarcia w Kodeksie postępowania cywilnego oraz Kodeksie postępowania administracyjnego odpowiednich upoważnień ustawowych. Na zasadność nowelizacji wyżej wymienionych aktów normatywnych w powyższym zakresie Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wskazywał w swoich wystąpieniach kierowanych do Ministra Sprawiedliwości.