Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść postanowienia naruszenia przepisu tzw. ustawy lutowej z dnia 2022-07-26.
Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść postanowienia naruszenia przepisu tzw. ustawy lutowej.
Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego orzeczenia Sądu Okręgowego w Rz. z dnia 16grudnia 2013 r. Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył powyższe orzeczenie na korzyść J. B. w zakresie, w jakim odmówiono uznania za nieważne skazania go wyrokiem b. Wojskowego Sądu Rejonowego w Rz. z dnia 23 marca 1950 r., za czyny opisane w punktach 1 - a i b oraz 3 - a, b, c i d.
Powołując się na treść art. 523 § 1 k.p.k. orzeczeniu temu RPO zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść postanowienia naruszenie art. 1 ust. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego - dalej: "ustawa lutowa", w następstwie wyrażenia błędnego poglądu prawnego, że walka zbrojna z siłami Wojska Polskiego, UB czy MO i jej konsekwencje, nie mogą być uznane za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.
Wobec powyższego Rzecznik wniósł o uchylenie w zaskarżonym zakresie orzeczenia Sądu Okręgowego w Rz. i przekazanie sprawy w zaskarżonej części temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy orzekł, iż kasację należało uznać za zasadną w stopniu wymaganym przepisem art. 535 § 5 k.p.k. (stosowanym w postępowaniu rehabilitacyjnym odpowiednio, z mocy odesłania z art. 3 ust. 4 ustawy „lutowej”). Objęte kasacją RPO postanowienie zostało, w zaskarżonej części, wydane w następstwie wadliwej - w stopniu rażącym - wykładni przepisu art. 1 ust. 1 ustawy „lutowej”, poprzez przyjęcie, że zakresem przedmiotowym pojęcia „działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego” nie objęto walki z siłami Wojska Polskiego, Urzędu Bezpieczeństwa czy Milicji Obywatelskiej o charakterze zbrojnym oraz konsekwencji takiego sposobu prowadzenia walki. Przedmiotowe uchybienie miało zarazem rażący wpływ na treść tego postanowienia, albowiem doprowadziło do niezasadnej odmowy rehabilitacji osoby represjonowanej w zakresie, o którym mowa w kasacji.