Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego z wniosku o zniesienie współwłasności z dnia 2021-03-08.
Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego z wniosku o zniesienie współwłasności.
Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną, zaskarżając przywołane wyżej postanowienie Sądu Rejonowego w G. w całości.
Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2) u.s.n. zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił rażące naruszenie: 1. Prawa procesowego, tj.: - art. 325 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i w zw. z art. 624 k.p.c. i z art. 688 k.p.c. poprzez nierozpoznanie przez Sąd istoty sprawy, tj. nierozpoznanie wniosku o dział spadku i zniesienie współwłasności, a w konsekwencji niedokonanie działu spadku i zniesienia współwłasności oraz nie orzeczenie w zaskarżonym postanowieniu o żądaniach zgłoszonych przez wnioskodawcę, 2. Prawa materialnego, tj.: - art. 210 zd. 1 k.c. w zw. z art. 211 k.c. i w zw. z art. 1035 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na wydaniu prawomocnego postanowienia, które wobec poważnych wad prawnych jest orzeczeniem nieskutecznym i niewykonalnym przez co uprawnienie uczestników postępowania do przeprowadzenia na drodze sądowej zgodnego z prawem zniesienia stanu wspólności przysługujących im praw rzeczowych zostało zniweczone.
Stosownie do treści art. 89 § 1 pkt 1) u.s.n. - zaskarżonemu orzeczeniu Rzecznik zarzucił nadto naruszenie zasad oraz praw człowieka i obywatela określonych w art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, to jest konstytucyjnej zasady zaufania obywatela do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, konstytucyjnego prawa do sądu oraz konstytucyjnej zasady ochrony praw majątkowych. W pkt II zaskarżonego postanowienia Sąd Rejonowy w G. dokonał zniesienia współwłasności w ten sposób, że udział J. B. wynoszący 1/2 (jedną drugą) części we współwłasności nieruchomości opisanej w pkt I zaskarżonego postanowienia przyznał K. B. w zamian za dożywocie na rzecz J. B. Takie rozstrzygnięcie w przedmiocie zniesienia współwłasności całej nieruchomości rolnej pomiędzy współwłaścicielami tej nieruchomości w ogóle nie powoduje zniesienia stanu współwłasności, który pomimo istnienia prawomocnego orzeczenia, de facto trwa nadal. Ponadto, Sąd w ogóle nie orzekł w przedmiocie żądania wnioskodawczyni o dokonanie działu spadku. W konsekwencji powstał stan niepewności prawnej co do skutecznego zniesienia stanu wspólności praw na podstawie prawomocnego orzeczenia Sądu.
Mając na uwadze powyższe, w oparciu o dyspozycję art. 3984 § 1 pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 95 pkt 1 ustawy o Sądzie Najwyższym, Rzecznik wniósł o uchylenie przez Sąd Najwyższy na podstawie art. 115 § 2 w zw. z art. 91 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym postanowienia Sądu Rejonowego w G. z dnia 9 maja 2003 r. w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu Sądowi, albowiem naruszone w sprawie zasady i prawa, określone w Konstytucji, jednoznacznie przemawiają za wydaniem takiego rozstrzygnięcia, mimo upływu okresu pięciu lat od chwili uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia.
Jak wynika z odpisu skróconego aktu zgonu dołączonego do akt sprawy, J. B. zmarła w dniu 24 maja 2020 r., a więc przed dniem 9 marca 2021 r., kiedy to wniesiona została skarga nadzwyczajna inicjująca przedmiotowe postępowanie. Podkreślić należy, że wbrew stanowisku Skarżącego, pismo uczestnika postępowania, będące dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c, nie jest wystarczającym źródłem dowodowym służącym ustaleniu następców prawnych zmarłej wnioskodawczyni J. B. W świetle dyspozycji art. 677 § 1 k.p.c. nie można mieć bowiem najmniejszych wątpliwości, że krąg spadkobierców i wysokość przysługujących im udziałów ustala sąd w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku bądź notariusz w akcie poświadczenia dziedziczenia, o czym stanowi art. 95j Prawa o notariacie. Nie można tracić z pola widzenia okoliczności, że zgodnie z art. 379 pkt 2 k.p.c. nieważność postępowania zachodzi, jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany. Mając na uwadze powyższe zdumienie SN budzi złożenie skargi nadzwyczajnej w niniejszej sprawie. Rzecznik Praw Obywatelskich powinien bowiem posiadać przynajmniej elementarną wiedzę z zakresu obowiązującego prawa cywilnego.