Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zasad ustalania wynagrodzeń referendarzy sądowych.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek Stowarzyszenia Referendarzy Sądowych LEX IUSTA, w sprawie dotyczącej wsparcia działań Stowarzyszenia na rzecz ustalenia wynagrodzeń referendarzy sądowych w oparciu o przepis art. 151b § 1 i 2 w związku z art. 91 § 1c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych (dalej jako: "ustawa").

Stosownie do treści ww. przepisów, podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego i odpowiednio referendarzy sądowych w danym roku stanowi przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W sytuacji, gdy przeciętne wynagrodzenie jest niższe od przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za drugi kwartał roku poprzedzającego - przyjmuje się podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego w dotychczasowej wysokości.

Tymczasem w projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 zaproponowano, aby w roku 2023 wysokość wynagrodzeń sędziów i referendarzy sądowych była ustalana w odniesieniu do kwoty w wysokości 5.444,42 zł. A zatem w oparciu o kwotę znacząco niższą, od kwoty ustalonej w oparciu o reguły wynikające z przepisów ustawy.

Jak podkreśla Wnioskodawca, oznacza to, że rok 2023 będzie trzecim rokiem z rzędu, gdy orzecznicy będą mieli ustalone wynagrodzenie nie w oparciu o przepisy ustawy, "lecz w oparciu o wskaźnik dowolnie ustalony przez władzę wykonawczą". Okoliczność, że po raz trzeci ma miejsce naruszenie zasad ustalania wysokości wynagrodzeń orzeczników oznacza, iż odstępstwo od zasad wynikających z dyspozycji przepisu art. 151b §1 i § w związku z art. 91 §1c ustawy, nie ma charakteru wyjątkowego, lecz stało się zasadą. Dotkliwość zastosowanego rozwiązania istotnie pogłębia również obecny poziom inflacji i szybkości jej wzrostu, oraz wynikający z tego zjawiska ekonomicznego znaczny wzrost kosztów utrzymania.

Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z 27 września 2022 r. poinformował, że w przedłożonym Ministrowi Finansów przez Ministra Sprawiedliwości projekcie budżetu sądownictwa powszechnego na 2023 r. wydatki na waloryzację wynagrodzeń sędziów wraz z wydatkami do nich relacjonowanymi zostały zaplanowane z zastosowaniem zasad wynikających z 91 § 1c ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Mając powyższe na uwadze podkreślić należy, że ostateczny kształt przyszłorocznego budżetu będzie znany po przyjęciu przez Sejm ustawy budżetowej wraz z ustawą o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023. Pamiętać przy tym trzeba, że zmiany projektów ww. aktów możliwe są również na etapie prac sejmowych.