Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia prawa karnego procesowego, polegającego na uwzględnieniu wniosku prokuratora o orzeczenie wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności z dnia 2022-10-26.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.317.2022
Data sprawy:
2022-10-26
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenia prawa karnego procesowego, polegającego na uwzględnieniu wniosku prokuratora o orzeczenie wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w T. G. z dnia 4 lutego 2022 r. Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył powyższe orzeczenie w całości na niekorzyść L. G.

Powołując się na art. 523 § 1 k.p.k. wyrokowi temu Rzecznik zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść tego orzeczenia naruszenie prawa karnego procesowego, tj. art. 343 § 6 k.p.k. w zw. z art. 335 § 1 zd. 1 k.p.k., polegające na uwzględnieniu wniosku prokuratora o orzeczenie wobec oskarżonego uzgodnionej z nim kary ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności, bez jednoczesnego orzeczenia środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku, których orzeczenie w tej sytuacji, zgodnie z treścią art. 37a § 1 k.k., było obligatoryjne.

Wobec powyższego RPO wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w T. G. do ponownego rozpoznania.

 


Data odpowiedzi:
2023-01-11
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 11 stycznia 2023 r., sygn. akt IV KK 468/22).
SN wskazał, iż Sąd pierwszej instancji, uwzględniając wniosek prokuratora, uzgodniony w zakresie wymiaru kary z oskarżonym, poprzestał na orzeczeniu wobec oskarżonego wyłącznie kary ograniczenia wolności, nie bacząc na treść art. 37a § 1 k.k., który mimo niepowołania go w sentencji wyroku, stanowił podstawę rozstrzygnięcia. Art. 37a § 1 k.k. stanowi, ze jeżeli przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku, sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 3 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 100 stawek dziennych, jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek. Zatem z treści tego przepisu wynika, że w sytuacji orzeczenia kary ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności, orzeczenie środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku miało w stanie prawnym obowiązującym w chwili wyrokowania charakter obowiązkowy. W tym stanie rzeczy orzekający w sprawie SR nie miał podstaw do uwzględnienia wniosku prokuratora o skazanie w trybie konsensualnym. Zgodnie z przepisem art. 343 § 3 k.p.k. powinien był uzależnić uwzględnienie wniosku od dokonania w nim przez prokuratora niezbędnej zmiany, zaakceptowanej przez oskarżonego bądź zwrócić sprawę prokuratorowi. Natomiast uwzględniając wniosek i wydając wyrok na posiedzeniu zgodny z tym wnioskiem, rażąco naruszył wskazane w skardze przepisy prawa procesowego, również regulację prawa karnego materialnego w postaci art. 37 a § 1 k.k., co miało wpływ na treść wyroku. Wobec powyższego SN uwzględnił kasację RPO w całości.