Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie potrzeby doprecyzowania definicji aktywnego rolnika z dnia 2022-10-24.
Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie potrzeby doprecyzowania definicji aktywnego rolnika.
Rzecznik Praw Obywatelskich z zainteresowaniem zapoznał się ze stanowiskiem Krajowej Rady Izb Rolniczych wyrażonym podczas październikowej konferencji pn. "Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027", która została zorganizowana, w partnerstwie z Instytutem Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
W ocenie samorządu rolniczego, przyjęta w polskim Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2023-2027 definicja aktywnego rolnika nie wyklucza ze wsparcia osób nieprowadzących de facto działalności rolniczej. Krajowa Rada Izb Rolniczych wskazała w szczególności, że "(…) w związku z powyższym należy w krajowych aktach wykonawczych w taki sposób doprecyzować definicję aktywnego rolnika oraz wymogi stawiane beneficjentom, by ograniczyć skalę wypłat płatności bezpośrednich dla osób, które nie prowadzą działalności rolniczej. Dopłaty, zgodnie z prawodawstwem UE powinny trafiać do aktywnych rolników, prowadzących działalność rolniczą".
Z dostępnych Rzecznikowi informacji wynika, że w projekcie Planu Strategicznego WPR przesłanym do Komisji Europejskiej zapisano następującą definicję: rolnicy, którzy za poprzedni rok otrzymali płatności bezpośrednie w kwocie nieprzekraczającej 5 tys. euro będą automatycznie uznawani za aktywnych zawodowo. Natomiast w przypadku, gdy kwota płatności za poprzedni rok przekracza 5 tys. euro, rolnik będzie uznawany za aktywnego, jeżeli nie prowadzi żadnej z działalności wymienionej na negatywnej liście, takiej jak: administrowanie portami lotniczymi, administrowanie wodociągami, administrowanie trwałymi terenami sportowymi i rekreacyjnymi, świadczeniem usług przewozu kolejowego, świadczeniem usług w zakresie obrotu nieruchomościami.
Zaproponowany projekt uwzględnia wyjątki, w których rolnik może ubiegać się o dopłaty po przekroczeniu 5 tys. euro, pomimo prowadzenia wyżej wymienionych działalności. Wystarczy, że udokumentuje, że jego przychód z działalności rolniczej stanowi co najmniej 1/3 całego przychodu w gospodarstwie, lub roczna kwota płatności bezpośrednich wynosi co najmniej 5% całości przychodów z działalności pozarolniczej, lub główną działalność gospodarczą lub przedmiot działalności stanowi wykonywanie działalności rolniczej.
Podnoszone publicznie wątpliwości dotyczące tego, że taki kierunek rozwiązań chroni interesy osób posiadających grunty, które działalności rolniczej nie prowadzą. W kontekście konstytucyjnie określonych wartości (m.in. art. 23 Konstytucji w zw. z art. 21 i 22 Konstytucji) sytuacja ta wywołuje wątpliwości.
Mając powyższe na względzie, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w odniesieniu do kwestii ukształtowania definicji aktywnego rolnika w odniesieniu do Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2023-2027.