Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku kompleksowej ustawy o biegłych sądowych z dnia 2022-11-09.

Adresat:
Minister Sprawiedliwości
Sygnatura:
VII.510.20.2015
Data sprawy:
2022-11-09
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku kompleksowej ustawy o biegłych sądowych.

Na przestrzeni ostatnich kilku lat Rzecznik Praw Obywatelskich wielokrotnie kierował do Ministra Sprawiedliwości postulat dotyczący pilnej potrzeby uchwalenia przez prawodawcę kompleksowej ustawy o biegłych sądowych. Postulat ten związany jest z dążeniem Rzecznika do zapewnienia obywatelom właściwej gwarancji prawa do sądu wynikającej ze standardu wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Rzecznik powoływał się przy tym m. in. na wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli - "Funkcjonowanie biegłych w wymiarze sprawiedliwości", raport pt. "Biegli sądowi w Polsce" wydany przez Helsińską Fundacja Praw Człowieka oraz raport pt. "Ocena kompetencji biegłych sądowych. Oczekiwania i rekomendacje" projektu badawczego Forensic Watch. We wskazanych publikacjach również wyrażono opinię co do konieczności wprowadzenia do porządku prawnego w najbliższym możliwym terminie kompleksowej ustawy o biegłych sądowych.

Z odpowiedzi udzielonej przez resort sprawiedliwości wynika, że dostrzegając problemy związane z funkcjonowaniem biegłych sądowych podjęto w latach ubiegłych decyzję o rozpoczęciu prac nad projektem ustawy o biegłych sądowych. Zdiagnozowano jednak niedoskonałości opracowanego projektu i podjęto prace zmierzające przede wszystkim do wzmocnienia mechanizmów weryfikacji kwalifikacji biegłych, uregulowania statusu instytucji specjalistycznych oraz stworzenia podstaw prawnych dla funkcjonowania centralnego rejestru biegłych. Dodano, że powyższe prace są w toku. Jednocześnie wskazano, że minister wydał zarządzenie w sprawie utworzenia Instytutu Ekspertyz Medycznych w Łodzi, powołano do życia Instytut Ekspertyz Ekonomicznych i Finansowych w Łodzi oraz że prowadzone są prace nad zamieszczeniem list biegłych sądowych ze wszystkich sądów okręgowych w jednym systemie teleinformatycznym stworzonym w ramach projektu pn. "Wymiana danych pomiędzy sądami powszechnymi a samorządami zawodowymi", tj. w Rejestrze Osób Biorących Udział w Postępowaniu Sądowym ("ROBUS"). Podkreślić jednak należy, że nadal nie przygotowano kompleksowego projektu ustawy o biegłych sądowych.

Mając na względzie powyższe, Rzecznik ponownie zwrócił się do Ministra z prośbą o poinformowanie o aktualnym stanie prac nad ustawą o biegłych sądowych wraz z apelem o ich przyspieszenie.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2023-04-04
Opis odpowiedzi:
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z 4 kwietnia 2023 r. poinformował, że w resorcie sprawiedliwości nadal kontynuowane są prace analityczno-koncepcyjne, które mają na celu kompleksowe uregulowanie na poziomie ustawowym statusu biegłych sądowych, weryfikacji ich kompetencji zasad i sposobów powoływania biegłych sądowych, określania, terminów wypłat i waloryzacji ich wynagrodzeń, a także organizacji nadzoru nad działalnością biegłych sądowych. Niezależnie od powyższego Ministerstwo Sprawiedliwości kontynuuje prace legislacyjne mające umożliwić przetwarzanie określonych ustawowo danych biegłych (w tym wyszukiwanie on-line) w już istniejącym (Rejestrze Osób Biorących Udział w Postępowaniach Sądowych (ROBUS).