Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Sejmiku Województwa w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu występowania przez mieszkańców województwa z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą z dnia 2022-11-28.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Sejmiku Województwa w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu występowania przez mieszkańców województwa z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą.
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył uchwałę nr VI/57/19 Sejmiku Województwa M. z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu występowania przez mieszkańców Województwa M. z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą w części, tj. w zakresie § 2 i § 5 ust. 2 Zasad Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej Mieszkańców Województwa M., stanowiących załącznik do tej uchwały.
Paragrafowi 2 Zasad Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej Mieszkańców Województwa M. RPO zarzucił, że narusza: a) art. 89a ust. 1 i 3 ustawy o samorządzie województwa (dalej jako "u.s.w.") poprzez uregulowanie zakresu prawa inicjatywy uchwałodawczej mieszkańców w sposób sprzeczny z ustawą; b) a także art. 89a ust. 5 u.s.w. poprzez przekroczenie granic upoważnienia do wydania aktu prawa miejscowego, polegające na uregulowaniu zakresu prawa inicjatywy uchwałodawczej mieszkańców, będącego materią ustawową.
Paragrafowi 5 ust. 2 Zasad Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej Mieszkańców Województwa M. Rzecznik zarzucił, że - w związku z § 4 ust. 5 Zasad, nieprzewidującym terminu na przyjęcie przez Przewodniczącego Sejmiku zawiadomienia o utworzeniu komitetu inicjatywy uchwałodawczej - narusza: a) art. 89a ust. 1 i 3 u.s.w. poprzez wprowadzenie regulacji umożliwiającej bezterminowe odroczenie rozpatrzenia projektu uchwały, będącego przedmiotem inicjatywy mieszkańców; b) a także art. 89a ust. 5 u.s.w. poprzez przekroczenie granic upoważnienia do wydania aktu prawa miejscowego, polegające na wprowadzeniu uregulowania niemieszczącego się w zakresie pojęcia "zasad wnoszenia inicjatywy uchwałodawczej".
Mając powyższe na względzie: RPO wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały nr VI/57/19 Sejmiku Województwa M. z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu występowania przez mieszkańców Województwa M. z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą w części, tj. w zakresie § 2 i § 5 ust. 2 Zasad Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej Mieszkańców Województwa M., stanowiących załącznik do tej uchwały. Jednocześnie, na zasadzie art. 111 § 2 p.p.s.a.: Rzecznik wniósł o połączenie sprawy wywołanej niniejszą skargą do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą ze skargi B. K. zawisłą przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w K.
Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność § 4 ust. 5 i § 5 ust. 2 załącznika do zaskarżonej uchwały oraz oddalił skargę w pozostałym zakresie. WSA stwierdził, że w zakresie objętym granicami tej sprawy wynikającymi z wyraźnego ograniczenia obu skarg do kontroli § 2, § 4 ust. 5 i § 5 ust. 2 załącznika do Uchwały, w istotnym zakresie prawo zostało naruszone w § 4 ust. 5 tego załącznika poprzez przyznanie nieograniczonego czasowo uprawnienia Przewodniczącemu Sejmiku Województwa M. zarówno do przeprowadzenia kontroli spełnienia wymogów formalnych zarówno samego zawiadomienia, dołączonego do niego projektu uchwały, jak i zawiadomienia o wynikach tej kontroli komitet. Może to prowadzić do nieograniczonego czasowo opóźniania nadania takiemu projektowi dalszego biegu, a tym samym wypaczeniu sensu obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej i doprowadzenia do sytuacji, w której zawarta w art. 89a u.s.w. instytucja bezpośredniej partycypacji społecznej mieszkańców województwa w proces uchwałodawczym nie będzie miała żadnego znaczenia. Naruszenie § 5 ust. 2 załącznika do Uchwały WSA upatruje w niedopuszczalnym ograniczeniu zbierania podpisów poparcia pod projektem uchwały zgłoszonej w ramach obywatelskiej inicjatywy dopiero od zawiadomienia o spełnieniu przez sam projekt warunków formalnych. Projekt uchwały wraz z poparciem co najmniej 1000 uprawnionych na podstawie art. 89a ust. 1 u.s.w. mieszkańców może być zgłoszony w każdym czasie, także razem z zawiadomieniem o powołaniu komitetu inicjatywy uchwałodawczej. Wadą § 5 ust. 2 jest nie tyle umożliwienie zbieranie podpisów po dokonaniu formalnej oceny projektu uchwały, ile wyłączenie takiej możliwości przed formalną oceną projektu uchwały. Wojewódzki Sąd Administracyjny nie stwierdził natomiast istotnego naruszenia prawa w § 2 załącznika do Uchwały. Mając powyższe Sąd na podstawie art. 147 § 1 P.p.s.a. stwierdził nieważność § 4 ust. 5 i § 5 ust. 2 załącznika do zaskarżonej Uchwały oraz oddalił skargę RPO w zakresie § 2 tego załącznika.