Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzenie nabycia spadku z dnia 2022-06-13.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
BPK.7000.44.2021
Data sprawy:
2022-06-13
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego w Katowicach
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzenie nabycia spadku.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną, zaskarżając w całości postanowienie Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 15 czerwca 2009 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po B. O., zmarłym w dniu 6 lutego 1978 r. w Ł.

Na podstawie art. 89 § l pkt 2) u.s.n. zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 669 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej ,,k.p.c.") w zw. z art. 677 § 1 k.p.c. (w jego pierwotnym brzmieniu) w następstwie pominięcia dyspozycji art. 199 § 1 pkt 2 in fine w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., poprzez wydanie rozstrzygnięcia o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym B. O., mimo iż sprawa o tym samym przedmiocie została już wcześniej prawomocnie rozpoznana, tj. wobec nieuwzględnienia przez Sąd Rejonowy w Ł. faktu, iż w obrocie, w chwili zainicjowania postępowania w sprawie funkcjonowało już prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 28 grudnia 1990 r. stwierdzające nabycie spadku po B. O. zmarłym dnia 6 lutego 1978 r. w Ł.

Niezależnie od powyższego - stosownie do treści art. 89 § 1 pkt l) u.s.n. zaskarżonemu orzeczeniu RPO zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego, wywodzonych z art. 2 Konstytucji oraz konstytucyjnego prawa do dziedziczenia, chronionego w ramach art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, jak i konstytucyjnego prawa do sądu, wyrażonego w ramach art. 45 ust. 1 Konstytucji, z uwagi na wydanie drugiego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po B. O. Tym samym został stworzony stan niepewności prawnej, w ramach którego uczestnicy postępowań nie mogą legitymować się jednoznacznym i niebudzącym wątpliwości potwierdzeniem nabycia uprawnień spadkowych, co w istocie skutkuje pozbawieniem ich możliwości skutecznej realizacji uprawnień majątkowych nabytych na podstawie dziedziczenia.

Mając na uwadze powyższe, Rzecznik wniósł o uchylenie przez Sąd Najwyższy postanowienia Sądu Rejonowego w Ł. z dnia 15 czerwca 2009 r., wydanego w sprawie w całości i umorzenie postępowania w tej sprawie zainicjowanej wnioskiem L. Sz. o stwierdzenie nabycia spadku.

 


Data odpowiedzi:
2023-02-16
Opis odpowiedzi:
Skarga nadzwyczajna uwzględniona (postanowienie z 16 lutego 2023 r., sygn. akt II NSNc 104/23).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie i umorzył postępowanie. Ponadto, Sąd zniósł wzajemnie między stronami koszty postępowania wywołanego wniesioną skargą nadzwyczajną. SN wskazał, iż w okolicznościach niniejszej sprawy, pomimo prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Ł. z 28 grudnia 1990 r. w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po B. O., zmarłym w dniu 6 lutego 1978 r. w Ł., Sąd Rejonowy w Ł. wydał zaskarżone orzeczenie. Tym samym postępowanie spadkowe na wniosek L. Sz., zakończone prawomocnym postanowieniem z 15 czerwca 2009 r., nie zostało prawidłowo przeprowadzone. Ze względu na zasadę powagi rzeczy osądzonej niedopuszczalnym jest, aby w obrocie prawnym występowały dwa prawomocne postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po tej samej osobie, niezależnie od ich treści. Poprzez wydanie zaskarżonego orzeczenia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku, pomimo prawomocnego rozstrzygnięcia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po B. O. doszło do rażącego naruszenia prawa, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, co wypełnia przesłankę z art. 89 § 1 pkt 2 ustawy o SN.