Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Kasacja w sprawie rażącego i mającego istotny wpływ na treść wyroku naruszenia przepisów prawa materialnego, poprzez jego niezastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonego środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w G. z dnia 21 grudnia 2020 r. zmieniającego w części wyrok Sądu Okręgowego w T. z dnia 4 marca 2020 r., a w części utrzymującego w mocy tenże wyrok Sądu Okręgowego w T. Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył w części powyższy wyrok Sądu Apelacyjnego w G. - w zakresie punktu I podpunkt 6 - na korzyść R. K.

W oparciu o treść art. 523 § 1 k.p.k. orzeczeniu temu RPO zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 93g a contrario k.k. w zw. z art. 93c pkt 4 k.k. i art. 93b § 5 k.k. poprzez jego niezastosowanie i orzeczenie wobec R. K. środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym, pomimo że Kodeks karny nie przewiduje takiej możliwości wobec sprawcy określonego w art. 93 pkt 4 k.k.

Wobec powyższego Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego w G. w części orzekającej, wobec R. K., środek zabezpieczający w postaci pobytu w szpitalu psychiatrycznym - punkt 1 podpunkt 6 wyroku i przekazanie sprawy w zaskarżonym zakresie Sądowi Apelacyjnemu w G. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Kasacja uwzględniona (wyrok z 9 maja 2023 r., sygn. akt V KK 559/22). Sąd Najwyższy uchylił wyrok w zaskarżonej części orzekającej środek zabezpieczający w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym (pkt I ppkt 6) i przekazał sprawę w tej części Sądowi Apelacyjnemu w G. do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym. Sąd Apelacyjny w G. uznał R. K. za sprawcę określonego w art. 93c pkt 4 k.k. Dokonując zmiany wyroku, poprzez orzeczenie wobec skazanego środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym (art. 93a § 1 pkt 4 k.k.), Sąd Apelacyjny w G. ocenił wyłącznie ogólne podstawy stosowania wszystkich środków zabezpieczających określone w art. 93c k.k. konstatując, że wobec skazanego zmaterializowała się przesłanka określona w § 4 tego przepisu. Zignorował natomiast podstawy szczególne stosowania środka w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym, skatalogowane w art. 93g § 1-3 k.k. Słusznie wskazał skarżący, że przepis powyższy stanowi lex specialis względem art. 93c k.k. i zawiera zamknięty katalog przestanek determinujących orzeczenie internacji. Dokonując wykładni tego przepisu i posługując się wnioskowaniem a contrario należy wyrazić stanowisko, że wobec sprawcy określonego w art. 93c pkt 4 k.k. nie jest dopuszczalne orzeczenie środka zabezpieczającego, o którym mowa w art. 93a § 1 pkt 4 k.k. Wobec takiego sprawcy mogą być stosowane jedynie środki zabezpieczające określone w art. 93a § 1 pkt 1-3 k.k. Mając powyższe na uwadze, stwierdzić trzeba, że opisane w kasacji uchybienie miało istotny wpływ na treść wyroku, gdyż skutkowało orzeczeniem środka zabezpieczającego w postaci pobytu w szpitalu psychiatrycznym, przy braku ku temu ustawowych przestanek, a więc było rażącą obrazą art. 93b § 5 k.k.