Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy prawo o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych w zakresie, w jakim pozwalają na odroczenie aplikacji z uwagi na urodzenie dziecka z dnia 2023-01-23.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy prawo o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych w zakresie, w jakim pozwalają na odroczenie aplikacji z uwagi na urodzenie dziecka.
Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwrócił się Skarżący, wskazując na problemy wynikające z brzmienia art. 79a pkt 3 ustawy - Prawo o adwokaturze oraz art. 371 pkt 3 ustawy o radcach prawnych. Skarżący wskazał, że przepisy te umożliwiają aplikantce odroczenie aplikacji, jeśli w ciągu ostatniego roku urodziła dziecko. Przepisy te mają zapewnić matce spokojny czas w celu sprawowania opieki nad nowonarodzonym dzieckiem. Zdaniem Skarżącego brzmienie tych przepisów dyskryminuje jednak ojców, którzy również mogą opiekować się takim dzieckiem.
Rzecznik przypomniał, że stosownie do art. 18 Konstytucji macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej. Macierzyństwo oznacza szczególną więź matki i dziecka, wynikającą przede wszystkim z biologicznych uwarunkowań organizmu kobiety. Obejmuje ono również okres ciąży. Trwa więc zarówno przed, jak i po urodzeniu dziecka. Rodzicielstwo, jako określenie konstytucyjne, zostało wprowadzone do art. 18 Konstytucji przede wszystkim dlatego, by nie nastąpiło konstytucyjne pominięcie roli ojca. Rodzicielstwo odnosi się więc zarówno do matki, jak i do ojca. Rozwiązanie to rozwija i uzupełnia w szczególny sposób inne normy konstytucyjne dotyczące równego traktowania (art. 32 Konstytucji oraz art. 33 Konstytucji, który stanowi, że kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym).
W ocenie RPO ustawodawca niesłusznie pominął w przepisach Prawa o adwokaturze oraz ustawy o radcach prawnych prawa ojca. Mężczyzna powinien mieć również możliwość wydłużenia terminu przystąpienia do egzaminu z uwagi na urodzenie dziecka lub planowany poród matki jego dziecka, gdyż ma równe obowiązki rodzicielskie wobec niego. W tym szczególnym czasie powinien również wspierać swoją partnerkę.
W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o rozważenie podjęcia odpowiednich działań legislacyjnych.