Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego, to jest art. 502 § 1 k.p.k., z uwagi na wymierzenie skazanemu kary łącznej grzywny, w wymiarze przekraczającym wysokość tej kary, wskazaną w przytoczonym przepisie z dnia 2023-01-26.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.1146.2022
Data sprawy:
2023-01-26
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego, to jest art. 502 § 1 k.p.k., z uwagi na wymierzenie skazanemu kary łącznej grzywny, w wymiarze przekraczającym wysokość tej kary, wskazaną w przytoczonym przepisie.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku nakazowego Sądu Rejonowego w Sz. z dnia 22 listopada 2021 r. i wniósł o uchylenie wyroku w części i przekazanie go w tym zakresie Sądowi Rejonowemu w Sz. do ponownego rozpoznania

V. P. został oskarżony o to, że w dniu 30 czerwca 2021 r. w Sz., znajdując się pod wpływem substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w stężeniu nie mniejszym niż 352 ng/ml, prowadził po drodze publicznej, w ruchu lądowym, pojazd mechaniczny, to jest o czyn z art.178 a § 1 k.k., a także o to, że w dniu 30 czerwca 2021 r. w Sz. posiadał wbrew przepisom ustawy substancję psychotropową w postaci amfetaminy o łącznej wadze 0,39 gramów, to jest o czyn z art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Zaskarżonym wyrokiem nakazowym z dnia 22 listopada 2021 r. SR uznał oskarżonego winnym popełnienia czynu z art. 178a § 1 k.k. i na podstawie art. 178a § 1 k.k. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych po 20 złotych każda stawka oraz uznał oskarżonego winnym popełnienia czynu z art. 62 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii i na podstawie art. 62 ust. 3 tej ustawy wymierzył mu karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych po 20 złotych każda stawka. Na podstawie art. 85 § 1 k.k. i art. 86 § 1 k. k. Sąd Rejonowy połączył jednostkowe kary grzywny wymierzone oskarżonemu i orzekł karę łączną 220 stawek dziennych grzywny, po 20 złotych każda.

Rzecznik w uzasadnieniu wskazał, iż zgodnie z art. 502 § 1 k.p.k. wyrokiem nakazowym można orzec karę grzywny w wysokości do 200 stawek dziennych, albo do 200 000 złotych. Mimo to, jak wynika z treści zaskarżonego orzeczenia, Sąd Rejonowy orzekł wobec oskarżonego karę łączną grzywny w wymiarze 220 stawek dziennych, po 20 złotych każda. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem "niezastosowanie się do granicy zakreślonej w ustawie procesowej dla tego szczególnego postępowania, jakim jest tryb nakazowy, i skazanie oskarżonego na karę grzywny, której rozmiar opiewa na liczbę stawek wyższą niż wskazana w art. 502 § 1, stanowi rażące naruszenie powołanego przepisu" . Wobec tego Rzecznik stwierdził, że wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w Sz. z 22 listopada 2021 r. zapadł z rażącym naruszeniem prawa procesowego, to jest art. 502 § 1 k.p.k., z uwagi na wymierzenie skazanemu kary łącznej grzywny, w wymiarze przekraczającym wysokość tej kary, wskazaną w przytoczonym przepisie.

 


Data odpowiedzi:
2023-07-06
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 6 lipca 2023 r., sygn. akt III KK 40/23).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok w sprawie indywidualnej w zakresie kary łącznej grzywny i przekazał sprawę w tej części do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Sz. Trafnie podniósł bowiem Rzecznik Praw Obywatelskich w skardze kasacyjnej, że sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisu art. 502 § 1 k.p.k. o charakterze rażącym i mającym istotny wpływ na treść wyroku. Zbędne było uchylenie orzeczenia Sądu Rejonowego w całości, ponieważ zarzut wiąże się jedynie z przekroczeniem górnej granicy liczby stawek dziennych kary grzywny orzekanych w wyroku nakazowym. Sąd Najwyższy zaznaczył, że Sąd Rejonowy w Sz. jest zobowiązany do wzięcia pod uwagę powyższych uwag i respektowania reguł określonych w przepisie art. 502 § 1 k.p.k. Przepis ten określa granice możliwych kar w postępowaniu szczególnym, jakim jest tryb nakazowy. Górny pułap grzywny odnosi się zarówno do kar jednostkowych, orzekanych za poszczególne przestępstwa, jak i do wymierzanej wyrokiem nakazowym majątkowej kary łącznej.