Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy z dnia 2023-02-14.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.7224.67.2018
Data sprawy:
2023-02-14
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł skargę nadzwyczajną co do całości prawomocnego nakazu zapłaty wydanego 3 sierpnia 2009 r. w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w B. B.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 ustawy o SN, sądowi, który wydał zaskarżony nakaz zapłaty, Rzecznik zarzucił naruszenie zasady ochrony konsumenta ustanowionej w art. 76 Konstytucji w zw. z art. 9 Konstytucji, interpretowanej w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: "TSUE") dotyczącego przepisów Dyrektywy z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (dalej: "Dyrektywa 93/13"), poprzez wydanie przeciwko pozwanemu konsumentowi nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla, bez zbadania z urzędu umowy pożyczki, której wykonanie ten weksel zabezpieczał, a przez to niezapewnienie konsumentowi właściwej ochrony sądowej przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, mimo że na podstawie dokumentów załączonych do pozwu, sąd z łatwością mógł ustalić, że stosunkiem podstawowym jest umowa pożyczki zawarta z konsumentem, której postanowienia powinny być zbadane przez sąd z urzędu pod kątem ich potencjalnej abuzywności.

Ponadto na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 ustawy o SN, Rzecznik zarzucił rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 485 § 2 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 486 § 1 k.p.c., w brzmieniu tych przepisów obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego nakazu zapłaty, w zw. z art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, przez ich niewłaściwe zastosowanie, poprzez wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, mimo że treść weksla, odczytywana łącznie z załączonym do pozwu wezwaniem do zapłaty, nasuwała wątpliwości co do wymagalności i wysokości zobowiązania wekslowego konsumenta, które to wątpliwości, sąd, w świetle art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, powinien był wyjaśnić przez zbadanie z urzędu treści umowy pożyczki zawartej przez pozwanego z Spółką z o.o., co jednocześnie oznaczało brak podstaw do wydania nakazu zapłaty oraz konieczność przekazania sprawy do postępowania zwykłego. Rzecznik zarzucił ww. nakazowi także rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 202 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego nakazu zapłaty w zw. z art. 371 § 1 k.p.c. w zw. z art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, przez ich niewłaściwe zastosowanie, poprzez rozpoznanie sprawy i wydanie nakazu zapłaty przez Sąd Rejonowy w B. B., mimo że sąd ten, z uwagi na fakt, że pozwany był konsumentem, powinien był z urzędu stwierdzić bezskuteczność powołania się powoda na właściwość miejscową wynikającą z art. 371 k.p.c., a w konsekwencji stwierdzić swoją niewłaściwość miejscową i przekazać sprawę sądowi właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego, to jest Sądowi Rejonowemu w S.W., a także rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3851 § 1 w zw. z art. 3851 § 3 k.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające na zaniechaniu zbadania istoty sprawy (treści umowy między przedsiębiorcą i konsumentem), a w konsekwencji niezbadaniu z urzędu abuzywności klauzul zawartych w umowie pożyczki, prowadzące do odmowy przyznania ochrony uprawnionemu konsumentowi.

RPO wniósł o uchylenie przez SN w całości nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w B. B. z dnia 3 sierpnia 2009 r. i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania oraz o wydanie przez Sąd Rejonowy w B.B. postanowienia o wstrzymaniu wykonania nakazu zapłaty z 3 sierpnia 2009 r.