Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Marszałka Senatu RP w sprawie implementacji do prawa polskiego dyrektywy w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

Rzecznik Praw Obywatelskich od dawna z zainteresowaniem przygląda się procesowi implementacji do prawa polskiego dyrektywy 2019/1158 w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów, podejmując w jego ramach dialog z projektodawcą relewantnych zmian w ustawie - Kodeks pracy oraz innych ustawach. Uwzględniając, iż proces wdrożenia dyrektywy 2019/1158 osiągnął obecnie etap prac senackich Rzecznik zwrócił się do Marszałka Senatu z uwagami, których uwzględnienie pozwoli prawidłowo wykonać przez ustawodawcę obowiązku implementacji wskazanego aktu prawa pochodnego UE i realizację jego celu, jakim jest "osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy przez ułatwienie pracownikom będącym rodzicami lub opiekunom godzenia życia zawodowego z rodzinnym" (art. 1 dyrektywy 2019/1158).

Rzecznik przypomniał m.in. o kwestii rozróżniania ze względu na płeć pracownika-rodzica wysokości przysługującego zasiłku macierzyńskiego. W ocenie RPO należy mieć na względzie, że dążenie do pełnej i prawidłowej implementacji dyrektywy wymaga usunięcia ekonomicznych czynników zniechęcających kobiety do pełnego uczestnictwa w rynku pracy, a mężczyzn do podejmowania obowiązków opiekuńczych.

Rzecznik wskazał także na konieczność ochrony przed dyskryminacją ze względu na skorzystanie lub ubieganie się o możliwość skorzystania z przewidzianych dyrektywą uprawnień rodzicielskich/opiekuńczych. Zdaniem RPO odpowiednim rozwiązaniem tej kwestii byłoby wymienienie explicite skorzystania z uprawnień rodzicielskich w przykładowym katalogu cech prawnie chronionych w art. 183a k.p. i w ustawie o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, w zakresie w jakim znajduje ona zastosowanie do zatrudnienia.