Wniosek do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego wpływu lockdownu z powodu wybuchu pandemii na terminy podatkowe z dnia 2023-03-09.
Wniosek do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego wpływu lockdownu z powodu wybuchu pandemii na terminy podatkowe.
W związku z postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: "NSA") z dnia 11 października 2022 r. (sygn. I FSK 2545/21) o przedstawieniu do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów NSA zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w sprawie ze skargi kasacyjnej P. Dz. (dalej: "Skarżący") od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: "WSA") w Ł. z dnia 18 sierpnia 2021 r., na podstawie art. 8 § 1ppsa w związku z art. 14 pkt 6 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, RPO wniósł o podjęcie przez NSA uchwały o następującej treści: "art. 15zzr ust. 1 ustawy COVID-19 w brzmieniu nadanym Ustawą Zmieniającą z dnia 31 marca 2020 r. dotyczy również wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów przewidzianych przepisami prawa podatkowego i powinien być interpretowany w ten sposób, że z uwagi na wynikający z art. 2 Konstytucji ochronny charakter wskazanych w nim terminów, wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenia biegu tych terminów może mieć miejsce jedynie na korzyść podatników".
Rzecznik podkreślił, że interpretacja spornego przepisu wzbudza uzasadnione wątpliwości wśród adresatów tej normy prawnej, począwszy od podatników, poprzez przedstawicieli nauki prawa podatkowego, organów podatkowych, a także sądów administracyjnych. Analiza skarg napływających do Biura RPO potwierdza ten stan. Nieobowiązujący już przepis jest różnie odczytywany w kontekście jego zastosowania co do biegu terminów prawa podatkowego.
Zdaniem Rzecznika, stanowisko prezentowane przez organy podatkowe raz oparte na założeniu, że sporny art. 15zzr ust. 1 ustawy COVID-19 nie znajduje zastosowania do zawieszenia biegu terminów przepisów prawa podatkowego z uwagi na autonomię prawa podatkowego, a innym razem uznające, że przepis ten odnosi się do regulacji podatkowych, w zależności od stanu faktycznego danej sprawy (tj. czy mamy do czynienia z koniecznością obliczenia terminu dla złożenia przez podatnika stosowanego zgłoszenia warunkującego prawo do skorzystania ze zwolnienia, czy też z terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego), jest wyrazem rozstrzygania istniejących wątpliwości przy pomocy wykładni in dubio pro fisco, zamiast in dubio pro tributario. Wzbudza również istotne wątpliwości z punktu widzenia art. 2 Konstytucji. Dlatego też, przy rozpoznawaniu zagadnień prawnych na tle art. 15zzr ust. 1 ustawy COVID-19, istnieją podstawy do skutecznego odwołania się do zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, a także do argumentów natury konstytucyjnej. W ocenie RPO, nie można zaakceptować wykładni art. 15zzr ust. 1 ustawy COVID-19, która sankcjonuje dla obywateli negatywne skutki.
Naczelny Sąd Administracyjny podjął następującą uchwałę: Art. 15 zzr ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw nie dotyczy wstrzymania, rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych.
NSA stwierdził tym samym, że nieobowiązujący już przepis specustawy covidowej (tj. art. 15zzr ust. 1 pkt 3 ustawy covidowej) nie dotyczył wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Stanowisko to jest korzystne dla podatników, w których sprawach organy próbowały wydłużyć bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Zdaniem NSA doktrynalny spór co do relacji pomiędzy prawem podatkowym a prawem administracyjnym powinien zostać rozstrzygnięty w oparciu o zasadę „in dubio pro tributario”, wynikającą z art. 2a Ordynacji podatkowej, a więc na korzyść podatnika. Argumentacja ta jest zbieżna ze stanowiskiem prezentowanym przez RPO, który postulował zastosowanie tej zasady. Ponadto NSA wskazał, że z racji tego, iż ustawodawca nie odwołał się w przepisie specustawy covidowej do pojęcia „prawa podatkowego”, to nie można tej okoliczności dopowiadać interpretatorowi. Zatem powstała wątpliwość nie może być wykładana na niekorzyść podatnika.