Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepisy prawa miejscowego dotyczące zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy z dnia 2023-03-22.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
BPK.7211.7.2022
Data sprawy:
2023-03-22
Rodzaj sprawy:
skarga do Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (WSA)
Nazwa zepołu:
Biuro Pełnomocnika Terenowego w Katowicach
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na przepisy prawa miejscowego dotyczące zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy.

Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżył 1) § 9 Uchwały nr 263/XVI/2019 Rady Miasta R. z dnia 21 listopada 2019 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy R. (dalej zwanej Uchwałą, Uchwała dostępna w Systemie Informacji Prawnej Lex), w zakresie w jakim wyklucza z ubiegania się o najem lokalu mieszkalnego osoby, które są właścicielami bądź współwłaścicielami lokalu lub budynku mieszkalnego; posiadają zadłużenie wobec gminy; dokonały samowolnego zajęcia lokalu; 2) § 13 pkt 1 Uchwały wymienionej w pkt 1 w zakresie, w jakim przyznaje pierwszeństwo najmu lokalu socjalnego osobom, które nabyły prawo do takiego lokalu na podstawie wyroku sądowego; 3) § 14 Uchwały wymienionej w pkt 1 w zakresie, w jakim przewiduje górną granicę okresu, na jaki można zawrzeć umowę w ramach najmu socjalnego.

Wskazanym przepisom uchwały w zaskarżonym zakresie RPO zarzucił: - § 9 Uchwały nr 263/XVI/2019 - naruszenie art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, art. 7, art. 32 i art. 94 Konstytucji; - § 13 pkt 1 Uchwały nr 263/XVI/2019 - naruszenie art. 14 ust. 1 zd. drugie oraz art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 pkt 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, art. 7 i art. 94 Konstytucji; - § 14 Uchwały nr 263/XVI/2019 - naruszenie art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3, art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, art. 7 i art. 94 Konstytucji. Rzecznik wniósł o stwierdzenie ich nieważności.

 


Data odpowiedzi:
2023-06-21
Opis odpowiedzi:
Skarga częściowo uwzględniona (wyrok z 21 czerwca 2023 r., sygn. akt III SA/Gl 306/23).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. stwierdził nieważność uchwały z dnia 21 listopada 2019 r. w przedmiocie zasad zawarcia umów najmu w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy R. w zakresie § 9 i § 13 pkt 1, 2. Trafnie podniósł bowiem Rzecznik Praw Obywatelskich zarzut dotyczycący sprzeczności z prawem § 13 pkt 1 Uchwały. Naczelny Sąd Administracyjny w swoich wyrokach jednoznacznie przesądził, że art. 14 u.o.p.l. ma w stosunku do art. 21 ust. 3 pkt 3 charakter przepisu szczególnego wyłączającego stosowanie art. 21 ust. 3 pkt 3 do przypadków przyznania uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego na podstawie wyroku sądu. Sąd nie uwzględnił zarzutu dot. istotnego naruszenia prawa w części § 14 Uchwały w zakresie w jakim przewiduje górną granicę okresu, na jaki można zawrzeć umowę najmu socjalnego, ponieważ zawarcie takiej umowy w znacznym stopniu zostało wyłączone spod swobodnego ustalania jej treści przez strony. Tym samym dopuszczalnym jest ustalenie okresu, na jaki zawierana jest umowa najmu socjalnego lokalu pod warunkiem, że nadal będzie to umowa zawierana na czas określony. Podstawą do takiego ustalenia jest art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie lokatorów oraz art. 21 ust. 3 tej ustawy nakazujący ustalenie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych z gminnego zasobu. Biorąc pod uwagę powyższe WSA uwzględnił skargę RPO i stwierdził nieważność uchwały w części § 9 i § 13 pkt 1 na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a.; w pozostałym zakresie oddalono skargę na mocy art. 151 p.p.s.a.