Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie potwierdzania odbioru korespondencji urzędowej kierowanej przez osadzonych bezpośrednio do dyrektora jednostki penitencjarnej z dnia 2023-02-28.
Wystąpienie do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w sprawie potwierdzania odbioru korespondencji urzędowej kierowanej przez osadzonych bezpośrednio do dyrektora jednostki penitencjarnej.
Zmiany w art. 6 Kodeksu karnego wykonawczego (dalej: k.k.w.), wprowadzone ustawą o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw, skłoniły Rzecznika Praw Obywatelskich do ponownego zwrócenia uwagi na sprawę dotyczącą potwierdzania odbioru korespondencji urzędowej kierowanej przez osadzonych bezpośrednio do dyrektora jednostki penitencjarnej.
Centralny Zarząd Służby Więziennej dostrzegł powyższy problem, dając temu wyraz poprzez wydanie zaleceń sformułowanych przez Dyrektora Biura Spraw Wewnętrznych CZSW, skierowanych do wszystkich dyrektorów okręgowych Służby Więziennej. Stanowią one, że funkcjonariusz przyjmujący korespondencję kierowaną przez osadzonych bezpośrednio do dyrektora zakładu karnego/aresztu śledczego ma obowiązek umieszczania na niej datę jej odbioru. Z ustaleń dokonanych przez pracowników Biura RPO podczas wizytacji jednostek penitencjarnych wynika jednak, że administracje więzienne nie opracowały wewnętrznej procedury niezwłocznego potwierdzania daty przyjęcia skargi skierowanej bezpośrednio do dyrektora i nie realizowały zalecenia, o którym mowa wyżej. Dowodzi to, że istnieje potrzeba wprowadzenia innego rozwiązania powyższej kwestii - takiego, które będzie gwarantowało realizację prawa osadzonego do rozpoznania skargi prawidłowo złożonej, a jednocześnie nie obciąży dodatkowymi, nadmiernymi zadaniami funkcjonariuszy SW. Zdaniem Rzecznika celowe wydaje się rozważenie wprowadzenia procedury na wzór tej określonej w art. 105 § 7 k.k.w., czyli wydawanie osadzonym pisemnego potwierdzenia odbioru także w przypadku skargi kierowanej bezpośrednio do dyrektora jednostki.
W omawianym kontekście należy również podkreślić, że przedstawiciele Rzecznika, wizytując zakłady karne i areszty śledcze w 2022 r., zwrócili uwagę, iż większość opiniowanych w jednostkach skarg kierowana była do podmiotów zewnętrznych (np. sądów penitencjarnych czy dyrektorów okręgowych Służby Więziennej), a jedynie w nielicznych przypadkach adresatem skargi był kierownik jednostki. Można więc z wysokim prawdopodobieństwem ocenić, że wydawanie potwierdzeń wzorowanych na procedurze określonej w art. 105 § 7 k.k.w. nie będzie stanowiło znacznego obciążenia dla administracji więziennej.
Zapewnienie realizacji prawa osadzonego, o jakim mowa w art. 102 pkt 10 k.k.w., jest tym istotniejsze, że na przestrzeni lat do Biura RPO wpływały - i wciąż wpływają - wnioski, w których osadzeni skarżą się, iż przekazywane przełożonym pisma nie docierały do dyrektorów jednostek penitencjarnych. Obecnie, wobec rozszerzenia katalogu podstaw do pozostawienia bez rozpoznania skargi skazanego o przesłankę wskazaną w art. 6 § 4 k.k.w., ponowienie takiej skargi może okazać się bezprzedmiotowe. W związku z tym prawo osadzonego w omawianym zakresie zostanie w sposób istotny ograniczone.
Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zwrócił się do Dyrektora Generalnego SW o przeanalizowanie przedstawionej problematyki i rozważenie wydania aktu wewnętrznego regulującego sposób postępowania z korespondencją kierowaną przez osadzonych bezpośrednio do dyrektora jednostki penitencjarnej, zgodnie z procedurą wzorowaną na tej określonej w art. 105 § 7 k.k.w.