Wystąpienie do Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do spraw reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci w sprawie rozporządzenia dotyczącego karty martwego urodzenia z dnia 2023-04-07.
Wystąpienie do Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów do spraw reformy regulacji administracyjnych związanych z ruchem naturalnym ludności i ochrony miejsc pamięci w sprawie rozporządzenia dotyczącego karty martwego urodzenia.
W skargach wpływających do Rzecznika Praw Obywatelskich, dotyczących uregulowań w zakresie karty martwego urodzenia, ujawnił się problem przetwarzania danych osobowych zawartych w karcie. Analiza tych skarg, a także przepisów regulujących kartę martwego urodzenia prowadzi do wniosku, że zarówno aktualne regulacje, jak i projektowane przepisy w tym zakresie budzą wątpliwości z punktu widzenia prawa do prywatności i prawa do ochrony danych osobowych.
Zgodnie z art. 144 ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego (dalej jako: "p.a.s.c.") w zw. z art. 54 ust. 3 p.a.s.c. oraz przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2021 r. w sprawie wzorów karty urodzenia i karty martwego urodzenia karta martwego urodzenia zawiera m.in.: dane medyczne, dotyczące: stanu zdrowia dziecka (długość, ciężar ciała), ciąży i porodu (okres trwania ciąży, wielorakość i miejsce porodu) oraz poprzednich ciąży i porodów (liczba dzieci urodzonych zdrowo i martwo, data poprzedniego porodu), dane dotyczące rodziców dziecka (miejsca zamieszkania, wykształcenia), w tym dane identyfikacyjne matkę dziecka (imię, nazwisko, nazwisko rodowe, data i miejsce urodzenia, nr PESEL).
W pismach kierowanych do RPO Wnioskodawczynie wyrażają ból, jaki przeżywają po stracie dziecka i dodatkowo w związku z kompletowaniem dokumentacji do ZUS, wskazując zastrzeżenia co do konieczności zbierania tak szczegółowych danych osobowych.
Należy zauważyć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami kartę martwego urodzenia sporządza podmiot leczniczy. Formularz w pełnym zakresie przesyłany jest do kierownika urzędu stanu cywilnego, który z kolei przesyła go służbom statystyki publicznej. Do sporządzenia aktu urodzenia - zdaniem Rzecznika - nie są jednak wymagane wszystkie dane zawarte w karcie martwego urodzenia, zwłaszcza dane wrażliwe matki dziecka, czy dane dotyczące wykształcenia rodziców, miejsca zamieszkania i pobytu na danym terytorium. Wątpliwości budzi więc przetwarzanie danych zawartych w karcie martwego urodzenia przez kierownika urzędu stanu cywilnego w zakresie szerszym niż jest on niezbędny do sporządzenia aktu urodzenia dziecka.
Ponadto wątpliwości budzi konieczność zbierania danych dotyczących wykształcenia rodziców, miejsca zamieszkania i pobytu na terenie danej gminy czy też szczegółowych danych identyfikujących matkę dziecka przez służby statystyki publicznej.
Rzecznik zwrócił również uwagę, że choć aktualne regulacje dotyczące karty martwego urodzenia miały mieć charakter przejściowy, to w takim kształcie obowiązują od 2016 r. i ich obowiązywanie zostało przedłużone o kolejny rok (projektowane regulacje są dopiero na etapie konsultacji międzyresortowych). Co istotne, w świetle przedstawionych wyżej uwag, wątpliwości budzą również projektowane przepisy. Przewidują one np., że dane gromadzone przez podmiot leczniczy nie będą następnie przetwarzane przez kierownika urzędu stanu cywilnego w pełnym zakresie.
Co istotne dane te, zgodnie z art. 23 ust. 2 pkt 4 projektu są przekazywane również do innych podmiotów uprawnionych na podstawie odrębnych przepisów i w zakresie wskazanym w tych przepisach. Projekt nie określa jednak ani kręgu tych podmiotów, ani zakresu ustaw. Zdaniem RPO zakres zbieranych danych osobowych w projektowanych przepisach również budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia ich niezbędności do realizacji zakładanego celu.
W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się z prośbą do Ministra o informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych w karcie martwego urodzenia oraz w projektowanych przepisach.