Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku.

Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną, zaskarżając postanowienie Sądu Rejonowego w L. z 10 maja 2018 r. stwierdzającego nabycie spadku po Z. F., w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 u.s.n. zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił: rażące naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 931 Kodeksu cywilnego, w następstwie pominięcia dyspozycji art. 1008 Kodeksu cywilnego, tj. przyjęcie dziedziczenia ustawowego spadku w części przez J. F. - syna zmarłej Z. F. w sytuacji, gdy spadkodawczyni sporządziła ważny testament notarialny, w którym wydziedziczyła J. F., a zatem powinien być on traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku; rażące naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 948 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 1008 Kodeksu cywilnego, co skutkowało wydaniem przez Sąd I instancji postanowienia stwierdzającego nabycie spadku po zmarłej Z. F. przez jej syna J. F., w sytuacji gdy dokonanie prawidłowej, najpełniej urzeczywistniającej wolę spadkodawczyni wykładni pozostawionego przez nią ważnego testamentu, zawierającego postanowienie o wydziedziczeniu J. F. powinno skutkować uznaniem, że ten uczestnik został skutecznie odsunięty od dziedziczenia i nie może być spadkobiercą ustawowym; rażące naruszenie prawa procesowego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 670 § 1 i 677 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego polegające na wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku bez prawidłowego ustalenia, kto jest spadkobiercą Z. F., co skutkowało również nieprawidłowym określeniem udziałów w spadku, przypadającym spadkobiercom ustawowym: P. W. i P. W., podczas gdy wskazane przepisy obligują sąd spadku do badania z urzędu kręgu spadkobierców, sposobu dziedziczenia oraz udziałów przypadających każdemu spadkobiercy, niezależnie od tego, co wskazują uczestnicy postępowania spadkowego.

Ponadto, stosownie do art. 89 § 1 pkt 1 u.s.n., zaskarżonemu orzeczeniu Rzecznik zarzucił naruszenie konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i bezpieczeństwa prawnego wywodzonych z art. 2 Konstytucji oraz konstytucyjnego prawa do dziedziczenia chronionego w art. 21 ust. 1 i 64 ust. 1 i 2 Konstytucji ze względu na funkcjonowanie w obrocie prawnym wadliwego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, pozostającego w rażącej sprzeczności z rzeczywistym stanem prawnym w zakresie, w jakim sąd stwierdził dziedziczenie ustawowe osoby odsuniętej od dziedziczenia przez spadkodawcę, a także w zakresie wysokości udziałów spadkowych, które przypadły spadkobiercom ustawowym z chwilą otwarcia spadku, uniemożliwiając tym samym należyte uporządkowanie spraw spadkowych po zmarłej Z. F.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 91 § 1 u.s.n. Rzecznik wniósł o uchylenie przez Sąd Najwyższy postanowienia Sądu Rejonowego w L. z 10 maja 2018 r., w całości, bowiem naruszone w sprawie zasady i prawa, określone w Konstytucji, jednoznacznie przemawiają za wyeliminowaniem zaskarżonego postanowienia z obrotu prawnego. W związku z postulowanym uchyleniem zaskarżonego postanowienia, ze względu na charakter sprawy, który w świetle wskazań konstytucyjnego prawa do sądu, wymaga przeprowadzenia postępowania przed sądem powszechnym, przy zagwarantowaniu uczestnikom możliwości pełnej realizacji uprawnień procesowych, wnoszę o przekazanie sprawy dotyczącej stwierdzenia nabycia spadku po zmarłej Z. F. do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.