Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego, poprzez ukaranie obwinionego za czyn podlegający penalizacji w czasie jego popełnienia, choć zachowanie to nie było już penalizowane w dacie orzekania przez Sąd I instancji z dnia 2023-05-23.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.37.2022
Data sprawy:
2023-05-23
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie naruszenia prawa materialnego, poprzez ukaranie obwinionego za czyn podlegający penalizacji w czasie jego popełnienia, choć zachowanie to nie było już penalizowane w dacie orzekania przez Sąd I instancji.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w Dz. z dnia 23 września 2021 r. Na podstawie art. 110 § 1 k.p.w. zaskarżył powyższe orzeczenie w całości, na korzyść ukaranego P. Sz.

Powołując się na przepis art. 111 k.p.w. wyrokowi temu Rzecznik zarzucił rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 2 § 1 k.w., poprzez ukaranie obwinionego za wykroczenie polegające na tym, że w dniu 30 grudnia 2020 r., wbrew prawnemu obowiązkowi, w miejscu ogólnodostępnym, w związku z wystąpieniem epidemii, nie zakrywał maseczką ust i nosa, tj. za czyn podlegający penalizacji w czasie jego popełnienia, na podstawie art. 116 § la k.w. w zw. z § 27 ust. 1 pkt 2 lit. a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, choć zachowanie to nie było już penalizowane w dacie orzekania przez Sąd I instancji.

Wobec powyższego RPO wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i uniewinnienie obwinionego P. Sz. od popełnienia przypisanego mu wykroczenia.

 


Data odpowiedzi:
2023-07-18
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 18 lipca 2023 r., sygn. akt I KK 176/23).
Sąd Najwyższy uchylił zaoczny wyrok Sądu Rejonowego w D. z dnia 23 września 2021 r., sygn. akt II W 47/21 i uniewinnił P. S. od popełnienia zarzuconego mu wykroczenia. Trafnie podniósł bowiem Rzecznik Praw Obywatelskich, że w dacie wyrokowania nie obowiązywał już nakaz zakrywania ust i nosa w miejscu, w jakim w 2020 r. dojść miało do wykroczenia. Sąd Najwyższy w sentencji wyroku podkreślił, iż rolą sądów jest ochrona obywateli w przypadku, gdy prawo towarzyszące nawet najbardziej ekstremalnym sytuacjom społecznym przerzuca bez uzasadnienia na nich ryzyko podejmowania zachowań, co do których nie ma pewności, czy wciąż zasługują na karę.