Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie rażącej obrazy prawa procesowego, polegającej na naruszeniu przez sąd właściwości funkcjonalnej, poprzez rozpoznanie zażalenia obrońcy na postanowienie wskazanego Sądu, mimo braku wystąpienia okoliczności, o jakich mowa w przepisach k.p.k., co stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia z dnia 2023-06-06.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.138.2023
Data sprawy:
2023-06-06
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie rażącej obrazy prawa procesowego, polegającej na naruszeniu przez sąd właściwości funkcjonalnej, poprzez rozpoznanie zażalenia obrońcy na postanowienie wskazanego Sądu, mimo braku wystąpienia okoliczności, o jakich mowa w przepisach k.p.k., co stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w J. - Z. z dnia 14 lutego 2023 r., utrzymującego w mocy postanowienie tego Sądu z dnia 31 stycznia 2023 r. w przedmiocie nieuwzględnienia wniosku obrońcy oskarżonego T. G. o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył powyższe orzeczenie w całości.

Powołując się na przepis art. 523 § 1 k.p.k., skarżonemu postanowieniu RPO zarzucił rażącą obrazę prawa procesowego, tj. art. 25 § 3 k.p.k., polegającą na naruszeniu przez Sąd Rejonowy w J. - Z. właściwości funkcjonalnej, poprzez rozpoznanie zażalenia obrońcy z dnia 6 lutego 2023 r. na postanowienie wskazanego Sądu z dnia 31 stycznia 2023 r., mimo braku wystąpienia okoliczności, o jakich mowa w art. 463 § 1 k.p.k. in principia, co stanowi bezwzględną przyczynę uchylenia orzeczenia, określoną w art. 439 § 1 pkt 4) k.p.k., albowiem sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu.

Wobec powyższego Rzecznik wniósł o uchylenie w całości skarżonego postanowienia Sądu Rejonowego w J. - Z. z dnia 14 lutego 2023 r. oraz przekazanie sprawy temu Sądowi celem nadania biegu zażaleniu obrońcy z dnia 6 lutego 2023 r.

 


Data odpowiedzi:
2023-09-13
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (postanowienie z 13 września 2023 r., sygn. akt IV KK 247/23).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w J. – Z. do postępowania okołozażaleniowego. Kasacja jest zasadna w oczywistym stopniu, co uprawniało do jej uwzględnienia na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k. Jeżeli w niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji nie widział podstaw do uwzględniania zażalenia, konieczne było przekazanie zażalenia do sądu okręgowego jako sądu właściwego do rozpoznania tego środka odwoławczego, zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 25 § 3 k.p.k. Naruszenie wynikającej z tego unormowania właściwości funkcjonalnej doprowadziło do sytuacji, w której sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 4 k.p.k. Konieczne stało się zatem uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie zażalenia do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w J.- Z. w celu nadania biegu zażaleniu obrońcy.