Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga kasacyjna od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydanego w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza Miasta przez Dyrektora OPS w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z dnia 2023-07-26.

Adresat:
Naczelny Sąd Administracyjny
Sygnatura:
III.7064.709.2023
Data sprawy:
2023-07-26
Rodzaj sprawy:
skarga kasacyjna do NSA (NSA)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Skarga kasacyjna od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydanego w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego o utrzymaniu w mocy decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza Miasta przez Dyrektora OPS w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Rzecznik Praw Obywatelskich z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę kasacyjną w sprawie indywidualnej w całości zaskarżając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 26 kwietnia 2023 r.

Rzecznik wyrokowi temu zarzucił: naruszenie przepisów prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy tj. art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych poprzez błędną wykładnię polegającą na pominięciu prawnie uzasadnionych celów wskazanej ustawy, przyjęciu, że faktyczne sprawowanie opieki nad niepełnosprawną w stopniu znacznym matką, Panią E. R. nie jest wystarczające do uzyskania przez stronę prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż Pani E. R. ma dwóch synów, a samo istnienie po stronie brata strony potencjalnego obowiązku alimentacyjnego względem matki uprawnia organ administracji do wkraczania w kompetencje zastrzeżone dla sądu powszechnego poprzez ocenę możliwości sprawowania przez brata strony opieki nad matką w kontekście realizacji nieskonkretyzowanego obowiązku alimentacyjnego, co w konsekwencji doprowadziło do nieuprawnionej konstatacji, że kwestia realizacji potencjalnego obowiązku alimentacyjnego przez brata strony może stanowić kryterium negatywne do przyznania stronie świadczenia pielęgnacyjnego, przyjęciu, że w sytuacji, gdy o świadczenie pielęgnacyjne w związku z koniecznością sprawowania opieki nad matką ubiega się jedno z dzieci, to brak po stronie pozostałych dzieci obiektywnych przeszkód do wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego względem matki, może stanowić okoliczność przesądzającą o braku podstaw do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wobec niespełnienia wynikającego z art. 17 ust. 1 u.ś.r. wymogu istnienia związku przyczynowo- skutkowego pomiędzy niepodejmowaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, a sprawowaniem opieki.

Mając na uwadze powyższe, RPO wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K., a także o uchylenie w całości decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. i o uchylenie w całości decyzji wydanej z upoważnienia Burmistrza Miasta Ch. przez Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Ch. z dnia 15 listopada 2022 r.

 


Data odpowiedzi:
2024-09-19
Opis odpowiedzi:
Skarga kasacyjna uwzględniona (wyrok z 19 września 2024 r., sygn. akt I OSK 2283/23).
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta Ch. z 15 listopada 2022 r. NSA orzekł, iż skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie. Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art. 17 ust. 1 pkt 4 uśr poprzez jego błędną wykładnię, akceptując stanowisko organu odwoławczego o braku związku przyczynowego pomiędzy niepodejmowaniem zatrudnienia przez skarżącego, a koniecznością sprawowania opieki nad matką. Wadliwe jest stanowisko, że w niniejszej sprawie można odmówić przyznania świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na potencjalną możliwość brania udziału w sprawowaniu opieki nad matką przez brata skarżącego. Tym samym zasadnie autor skargi kasacyjnej zarzucił Sądowi I instancji błędną wykładnię art. 17 ust. 1 pkt4 u.ś.r. W tym stanie rzeczy stwierdzając, że skarga kasacyjna jest uzasadniona, Naczelny Sąd Administracyjny miał podstawy do uchylenia zaskarżonego wyroku oraz do rozpoznania skargi w oparciu o art. 188 p.p.s.a.