Uprzejmie informujemy, że w związku z pracami technicznymi 24 listopada w godzinach 14:45 - 17:45 nie będzie dostępny serwis Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich. Przepraszamy za utrudnienia.

Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w sprawie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli z dnia 2023-09-01.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.511.55.2020
Data sprawy:
2023-09-01
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w sprawie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli.

Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną, zaskarżając w całości wyrok zaoczny Sądu Okręgowego w K. z dnia 13 listopada 2000 r.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 u.s.n. zaskarżonemu wyrokowi Rzecznik zarzucił: rażące naruszenie prawa materialnego tj. art. 65 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 390 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i dokonanie wykładni łączącej strony umowy przedwstępnej w sposób pomijający okoliczności, w których umowa została zawarta, naruszający zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje, a także w sposób sprzeczny z zamiarem stron i celem umowy, co doprowadziło do wydania rozstrzygnięcia bezpodstawnie przyznającego powodom również prawa do nieruchomości nieobjętych umową, a przysługujących pozwanemu oraz osobom trzecim; rażące naruszenie prawa procesowego tj. art. 339 § 2 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: ,,k.p.c.") poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że istnieją podstawy do wydania wyroku zaocznego, pomimo że w sprawie istniały uzasadnione wątpliwości co do twierdzenia powoda o faktach przesądzających o materialnoprawnej zasadności żądania pozwu, a tym samym, że domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. oznacza zwolnienie sądu orzekającego nie tylko z przeprowadzenia postępowania dowodowego, ale także z obowiązku dokonania oceny materialnoprawnej zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach, podczas gdy art. 339 § 2 k.p.c. nie może być wykładany rozszerzająco, a zatem zawarte w nim domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda odnosi się wyłącznie do podstawy faktycznej wyroku, natomiast nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego.

A ponadto, na podstawie art. 89 § l pkt 1 u.s.n, zaskarżonemu wyrokowi RPO zarzucił: naruszenie konstytucyjnych zasad zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasady bezpieczeństwa prawnego i zasady sprawiedliwości społecznej, wywodzonych z art. 2 Konstytucji, ponieważ zaskarżony wyrok uniemożliwia realizację przez pozwanego oraz osoby trzecie ważnie zawartych umów, bez możliwości przeciwdziałania takiej sytuacji przez osoby trzecie, tym samym pozbawiając prawnej ochrony ich słusznie nabyte prawa - a zarazem wyrok ten w sposób rażąco niesprawiedliwy przyznaje powodom, w istocie nieodpłatnie, również prawa do domów mieszkalnych kupionych od pozwanego przez osoby trzecie; naruszenie praw majątkowych chronionych w art. 64 ust. 1 Konstytucji, przez to, że kwestionowany wyrok przyznaje powodom również własność nieruchomości (tj. gruntu zabudowanego domami mieszkalnymi), do której nie mieli żadnych praw, pozostającej natomiast własnością pozwanego oraz przedmiotem praw majątkowych nabytych odpłatnie przez osoby trzecie. Jednocześnie uwzględnienie skargi jest konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, ponieważ zaskarżony wyrok narusza wywodzone z art. 2 Konstytucji zasady: zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, zasadę bezpieczeństwa prawnego oraz zasadę sprawiedliwości społecznej.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 91 § l w zw. z art. 115 § 2 in fine u.s.n. Rzecznik wniósł o uchylenie ww. wyroku zaocznego Sądu Okręgowego w K. z dnia 13 listopada 2000 r. w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu Sądowi.