Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty z dnia 2023-09-01.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.511.564.2022
Data sprawy:
2023-09-01
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty.

Uwzględniając normę wynikającą z przepisu art. 115 § 2 w zw. z art. 91 § 1 ustawy o SN, Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że pomimo upływu 5 lat od uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia (co nastąpiło 15 kwietnia 2015 r.) konieczne jest wydanie rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 91 § 1 ustawy o SN, to jest uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Przemawia za tym zasada zasady ochrony konsumenta określona w art. 76 Konstytucji, która wymaga, aby roszczenie przedsiębiorcy zostało ponownie rozpoznane przez sąd, który zbada z urzędu postanowienia umowy pod kątem ich potencjalnie nieuczciwego charakteru, w celu ochrony pozwanej konsumentki, jako słabszej strony stosunku prawnego, a także umożliwi jej przedstawienie własnego stanowiska przed wydaniem rozstrzygnięcia.

Przemawiają za tym także zasada sprawiedliwości społecznej i zasada zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, a także zasada bezpieczeństwa prawnego jednostki, wywodzone z art. 2 Konstytucji, które wymagają, aby pozwana konsumentka, poprzez rozpoznanie sprawy w adekwatnym trybie postępowania innym niż postępowanie nakazowe lub upominawcze, podlegała ochronie sądowej przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorcy, które naruszają równowagę w stosunkach społecznych.

W niniejszej sprawie bowiem, poprzez narzucenie nieuczciwych warunków umowy wynikających z ustalonego przez przedsiębiorcę wzorca (co zostanie dalej szczegółowo wykazane) oraz wykorzystanie instytucji weksla dla uniknięcia badania przez sąd stosunku podstawowego, a także nadużycie zasad postępowania nakazowego, konsumentka została pozbawiona przez sąd jakiejkolwiek ochrony prawnej.

W tej sytuacji, pamiętając o fundamentalnej zasadzie prawomocności orzeczeń sądowych i powagi rzeczy osądzonej, Rzecznik stoi na stanowisku, że uchylenie zaskarżonego nakazu zapłaty będzie koniecznym, a jednocześnie proporcjonalnym środkiem pozwalającym zapewnić zgodność decyzji jurysdykcyjnych z art. 76 i art. 2 Konstytucji, pomimo upływu ponad 5 lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia.