Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja na korzyść, w części dotyczącej skazania za przestępstwo z art. 233 § 1a k.k. w sytuacji, gdy działanie oskarżonego nie wyczerpywało ustawowych znamion tego występku z dnia 2023-10-03.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.361.2023
Data sprawy:
2023-10-03
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Kasacja na korzyść, w części dotyczącej skazania za przestępstwo z art. 233 § 1a k.k. w sytuacji, gdy działanie oskarżonego nie wyczerpywało ustawowych znamion tego występku.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w T. z dnia 14 lutego 2023 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w S. W. z dnia 23 sierpnia 2022 r. Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej skazania za przestępstwo z art. 233 § 1a k.k., na korzyść oskarżonego J. D.

Na podstawie art. 523 § 1 k.p.k. orzeczeniu temu Rzecznik zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa karnego materialnego, to jest art. 233 § 1a k.k., polegające na uznaniu przez Sąd II instancji, że przypisany oskarżonemu czyn z art. 233 § 1a k.k. wyczerpywał ustawowe znamiona tego przepisu, w sytuacji gdy działanie oskarżonego - jak wynika to z prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych - nie wyczerpywało ustawowych znamion tego występku.

Wobec powyższego RPO wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w T. w zaskarżonej części oraz utrzymanego w mocy w tym zakresie wyroku Sądu I instancji i uniewinnienie J. D. od popełnienia czynu z art. 233 § 1a k.k.

 


Data odpowiedzi:
2024-01-10
Opis odpowiedzi:
Kasacja uwzględniona (wyrok z 10 stycznia 2024 r., sygn. akt III KK 474/23).
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i utrzymany nim w mocy wyrok Sądu Rejonowego w S. W., (oba w zakresie czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku sądu pierwszej instancji) i uniewinnił J. D. od popełnienia tego czynu zakwalifikowanego z art. 233 § 1a k.k. SN podkreślił, że dokonując subsumpcji tak ustalonego stanu faktycznego i wykładni art. 233 § l a k.k., a także kontrolując ich prawidłowość, żaden z sądów orzekających w przedmiotowej sprawie nie dostrzegł, że J. D. zeznając nieprawdę nie przekroczył dopuszczalnych granic realizacji prawa do obrony, albowiem z obawy o samooskarżenie zeznania złożył w granicach własnego czynu, przy tym nie pomawiał fałszywie innej osoby. SN zgodził się również z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, że konstytucyjne prawo do obrony musi być odczytywane nie tylko jako prawo do bronienia się od chwili formalnego przedstawienia zarzutów, lecz w każdym układzie procesowym, w którym odpowiedzialność karna jawi się jako realna. SN wskazał, że rzetelna kontrola odwoławcza winna doprowadzić do uniewinnienia J. D. od popełnienia zarzuconego mu czynu z art. 233 § l a k.k. z uwagi na niewyczerpanie przez niego znamion tego występku.