Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w sprawie konieczności skrócenia okresu oczekiwania na wydanie orzeczenia o niepełnosprawności z dnia 2023-10-11.
Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych w sprawie konieczności skrócenia okresu oczekiwania na wydanie orzeczenia o niepełnosprawności.
Z dniem 6 sierpnia 2023 r. uchylony został art. 15h ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Na mocy tego przepisu przedłużono ważność orzeczeń o niepełnosprawności, orzeczeń o stopniu niepełnosprawności oraz kart parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami, a także przedłużono okres, na jaki przyznano świadczenia z tytułu niepełnosprawności z pomocy społecznej.
W związku z jego uchyleniem, orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, którego okres ważności: upłynąłby do dnia 31 grudnia 2020 r. - zachowuje ważność do dnia 31 grudnia 2023 r., upłynąłby w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r. - zachowuje ważność do dnia 31 marca 2024 r., upłynąłby w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie niniejszego przepisu - zachowuje ważność do dnia 30 września 2024 r. - jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego ostatecznego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. W związku z zachowaniem ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, na okresy wyżej wskazane, karty parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami mającymi znacznie ograniczone możliwości poruszania się, zachowują ważność, jednak nie dłużej niż do dnia wydania nowego ostatecznego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Natomiast karty parkingowe dla placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób z niepełnosprawnościami mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się, zachowują ważność do dnia 31 marca 2024 r.
Tymczasem do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają liczne skargi dotyczące długiego okresu oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności, w których Skarżący podnoszą, iż z tego powodu mogą utracić prawo do świadczeń z tytułu niepełnosprawności bądź zatrudnienie. RPO z dużym zaniepokojeniem przyjął informacje przedstawione w artykule opublikowanym w Dzienniku "Gazeta Prawna" z dnia 21 września br., dotyczące znacznie wydłużonego okresu oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności, co wynika nie tylko ze wzrostu liczby wpływających do zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności wniosków, ale także braku lekarzy do obsadzania komisji oraz środków finansowych na dodatkowe etaty.
Należy podkreślić, że konsekwencje takiego stanu rzeczy ponoszą osoby z niepełnosprawnościami, wśród których są pracownicy, a także ich pracodawcy. Osoba, której wygasa orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, nie może już np. korzystać z parkowania w miejscu uprzywilejowanym i zniżek komunikacyjnych. Konsekwencją jest także utrata zasiłku pielęgnacyjnego czy świadczenia pielęgnacyjnego. Osoba, której wygasa orzeczenie, nie ma też już prawa do ulgi rehabilitacyjnej. Z chwilą, gdy orzeczenie traci ważność, pracownik ma status osoby pełnosprawnej. Nie przysługuje mu ani skrócona norma czasu pracy, ani dodatkowa przerwa w pracy, ani zakaz pracy w godzinach nadliczbowych i porze nocnej. W przypadku osób, którym wygasa orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, nie przysługuje już zwolnienie z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym lub w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających.
Co istotne, z dniem 1 stycznia 2024 r. wejdą w życie przepisy o świadczeniu wspierającym. Warunkiem ubiegania się o świadczenie wspierające jest posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności, co może zwiększyć liczbę osób ubiegających się o wydanie orzeczenia, a tym samym liczbę wniosków wpływających do zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności.
W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Pełnomocnika z prośbą o przedstawienie informacji o podejmowanych działaniach w celu skrócenia okresu oczekiwania na wydanie orzeczenia o niepełnosprawności.