Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Okręgowym o ustalenie płci z dnia 2023-11-07.

Adresat:
Sąd Okręgowy
Sygnatura:
XI.501.8.2023
Data sprawy:
2023-11-07
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół do spraw Równego Traktowania
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Sądem Okręgowym o ustalenie płci.

Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w postępowaniu z powództwa J. M. przeciwko A. E. M. i K. T. K. przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w P. o ustalenie płci oraz wniósł o uwzględnienie powództwa w całości.

Rzecznik wskazał, iż Powód, który identyfikuje się z płcią męską, funkcjonuje społecznie jako mężczyzna, a jednocześnie w dokumentach tożsamości i aktach stanu cywilnego jego płeć jest niezmiennie oznaczona jako żeńska, niewątpliwie ma potrzebę prawną w usunięciu tych rozbieżności. Jego obecna sytuacja prawna jest bowiem zdecydowanie niekorzystna. Konieczność posługiwania się na co dzień dokumentami tożsamości wskazującymi na płeć przypisaną przy urodzeniu prowadzi do sytuacji krępujących, powodujących znaczny dyskomfort, a nawet naruszających godność. Co więcej, pozostawanie w stanie niepożądanej rozbieżności pomiędzy płcią metrykalną a odczuwaną może też skutkować problemami psychologicznymi i zdrowotnymi oraz narażać Powoda na nierówne traktowanie.

RPO przypomniał, iż system ochrony praw człowieka zapewnia osobom transpłciowym prawo do metrykalnego uzgodnienia płci. Prawo osoby transpłciowej do funkcjonowania w zgodzie ze swoją tożsamością płciową jest zatem fundamentalnym prawem osobistym, stanowiącym element prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego gwarantowanego w art. 47 Konstytucji, a także wiążące Polskę normy prawa międzynarodowego, w tym art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Realizacja tego prawa poprzez umożliwienie osobom transpłciowym uzgodnienia płci metrykalnej (tj. dokonania odpowiednich zmian oznaczenia płci w akcie urodzenia i dokumentach tożsamości, tak aby były zgodne z płcią odczuwaną) jest zatem pozytywnym obowiązkiem państwa.