Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku z dnia 2023-11-21.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7000.43.2021
Data sprawy:
2023-11-21
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Rejonowego stwierdzającego nabycie spadku.

Rzecznik Praw Obywatelskich, ze względu na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną zaskarżając postanowienie Sądu Rejonowego w P. z dnia 26 lipca 2011 r. w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 u.s.n. zaskarżonemu orzeczeniu Rzecznik zarzucił: rażące naruszenie prawa materialnego z art. 926 § 2 kodeksu cywilnego, poprzez jego niezastosowanie i przyjęcie, że dziedziczenie po M. B. nastąpiło na podstawie ustawy, podczas gdy spadkodawczyni pozostawiła ważny i skuteczny testament, art. 948 § 1 i 2 w zw. z art. 961 k.c. poprzez ich niezastosowanie, tj. zaniechanie wykładni testamentu sporządzonego przez spadkodawczynię M. B. i orzeczenie o prawach spadkowych w sposób niezgodny z jej wolą; rażące naruszenie prawa procesowego w postaci art. 670 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie przez sąd zbadania z urzędu, kto i w jakim udziale jest spadkobiercą zmarłej.

Niezależnie od powyższego, stosownie do art. 89 § 1 pkt 1 u.s.n., zaskarżonemu orzeczeniu RPO zarzucił naruszenie wywodzonej z art. 2 Konstytucji zasady zaufania do państwa i prawa, gdyż orzeczenie Sądu Rejonowego w P. naruszyło bezpieczeństwo obrotu prawnego poprzez pominięcie woli spadkodawczyni w postępowaniu spadkowym; naruszyło także poczucie zaufania uczestników do sądu, od którego mogli oni zasadnie oczekiwać, że przeprowadzi postępowanie spadkowe zgodnie z przepisami prawa i nada odpowiednie znaczenie skutkom prawnym otwartego i ogłoszonego testamentu. Ponadto, orzeczeniu temu Rzecznik zarzucił naruszenie konstytucyjnego prawa dziedziczenia i ochrony nabytych praw majątkowych, gwarantowanych przez art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 21 ust. 1 Konstytucji, gdyż orzeczenie Sądu Rejonowego w P. zawiera rozstrzygnięcie niezgodne z wolą spadkodawczyni, pomijające skutki prawne sporządzonego przez nią testamentu, przez co narusza swobodę testowania, będącą elementem prawa dziedziczenia; narusza także prawa majątkowe nabyte przez uczestnika postępowania w chwili otwarcia spadku.

Mając na uwadze powyższe, RPO wniósł o uchylenie postanowienia w całości i o przekazanie spraw do ponownego rozpoznania.