Uprzejmie informujemy, że w związku z pracami technicznymi, 28 kwietnia w godzinach 15:00 - 18:00 nie będzie dostępny serwis Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich. Przepraszamy za utrudnienia.

Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Apelacyjnego w sprawie o nakazanie powrotu dziecka z dnia 2023-11-23.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
IV.7021.265.2022
Data sprawy:
2023-11-23
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od postanowienia Sądu Apelacyjnego w sprawie o nakazanie powrotu dziecka.

Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną, zaskarżając postanowienie Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 4 listopada 2022 r., w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 u.s.n. zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik zarzucił: rażące naruszenie prawa materialnego, to jest art. 12 zd. 2 konwencji haskiej przez rażąco błędną wykładnię tego przepisu polegającą na przyjęciu, że może on znaleźć zastosowanie, jeżeli wniosek o nakazanie powrotu dziecka wpłynął do władzy sądowniczej przed upływem roku od dnia bezprawnego zatrzymania dziecka, co skutkowało niewłaściwym zastosowaniem tego przepisu do stanu faktycznego, którego nie obejmuje jego zakres zastosowania; rażące naruszenie prawa materialnego, to jest art. 11 ust. 4 rozporządzenia rady (WE) nr 2201/2003 dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 w zw. z art. 13 lit. b) konwencji haskiej przez niewłaściwe zastosowanie tych przepisów polegające na uznaniu, że istnieje poważne ryzyko, iż powrót dzieci do H. naraziłby je na szkodę psychiczną i postawiłby je w sytuacji nie do zniesienia wyłącznie z uwagi na to, że wnioskujący rodzic jest osobą transpłciową, która rozpoczęła proces tranzycji płci, a dzieci nie mają pełnej tego świadomości, gdy jednocześnie mający wyłączną jurysdykcję w sprawie odpowiedzialności rodzicielskiej sąd hiszpański w ramach środka tymczasowego uznał za zasadne sprawowanie przez rodziców pieczy naprzemiennej nad dziećmi; rażące naruszenie prawa materialnego, to jest art. 13 lit. b) konwencji haskiej przez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w sprawie zachodzi poważne ryzyko, że powrót małoletnich do H. narazi je na szkodę psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawi je w sytuacji nie do zniesienia, tylko z tego powodu, że ich ojciec jest osobą transpłciową, pomimo że ani z okoliczności sprawy, ani ze zgromadzonych w sprawie dowodów, w tym wszystkich opinii biegłych, nie wynika, że zaistniały przesłanki do zastosowania art. 13 lit. b) konwencji haskiej.

Stosownie do art. 89 § 1 pkt 3 u.s.n., zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił oczywistą sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, będącą skutkiem dokonania przez sąd dowolnej i nielogicznej oceny dowodów z rażącym naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c.w zw. z art. 286, art. 278 § 1 i art. 2901 k.p.c

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 u.s.n., zaskarżonemu postanowieniu Rzecznik zarzucił: naruszenie art. 47 Konstytucji i art. 72 ust. 1 Konstytucji w zw. z art. 8 i art. 14 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2, przez niezasadną odmowę nakazania powrotu dzieci do państwa miejsca ich stałego pobytu, co skutkowało wydaniem przez Sąd Apelacyjny w W. postanowienia, godzącego w prawo do życia rodzinnego, a także prawo dzieci do bycia wychowywanymi przez oboje rodziców.

Na podstawie art. 89 § 1 in principio u.s.n., zaskarżonemu postanowieniu RPO zarzucił: naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, w tym wynikających z art. 2 Konstytucji następujących zasad: zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz nakazu lojalności państwa wobec adresata norm prawnych, co skutkowało wydaniem orzeczenia, które nie tylko nie realizuje celu konwencji haskiej, ale także w sposób rażący łamie elementarne standardy demokratycznego państwa prawnego, ponieważ nie chroni obywateli przed arbitralnością organów stosujących prawo.

Mając na uwadze powyższe RPO, w oparciu o art. 91 § 1 u.s.n. wniósł o uchylenie w całości postanowienia Sądu Apelacyjnego w W. albo o ewentualne przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.