Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym ze skargi na decyzję SKO o utrzymaniu w mocy decyzji Kierownika GOPS orzekającej o odmowie przyznania dodatku węglowego z dnia 2023-11-28.

Adresat:
Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sygnatura:
XI.816.27.2022
Data sprawy:
2023-11-28
Rodzaj sprawy:
przystąpienie do postępowania sądowego (PS)
Nazwa zepołu:
Zespół do spraw Równego Traktowania
Wynik sprawy:
pozytywnie ze względu na uwzględnienie wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Zgłoszenie udziału w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym ze skargi na decyzję SKO o utrzymaniu w mocy decyzji Kierownika GOPS orzekającej o odmowie przyznania dodatku węglowego.

Rzecznik Praw Obywatelskich zgłosił udział w postępowaniu ze skargi Pani A. F. (dalej również jako: Skarżąca) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. S. z dnia 28 lutego 2023 r. o utrzymaniu w mocy decyzji Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w L. działającego z upoważnienia Wójta Gminy L. z dnia 30 listopada 2022 r., orzekającej o odmowie przyznania Skarżącej dodatku węglowego.

Rzecznik wniósł o: uchylenie w całości zarówno zaskarżonej decyzji, jak i decyzji organu pierwszej instancji, jako wydanych z mającym wpływ na wynik sprawy naruszeniem prawa, tj.: 1) art. 77 § 1 i art. 7 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności niezbadanie przez organ okoliczności korzystania przez Skarżącą z oddzielnego źródła ogrzewania w rozumieniu ustawy o dodatku węglowym (dalej jako: ustawa o dodatku), co doprowadziło do niezastosowania art. 2 ust. 3c i 3d ustawy o dodatku, a w konsekwencji nieprzyznanie skarżącej dodatku węglowego; 2) art. 2 ust. 3c i 3d ustawy o dodatku poprzez ich niezastosowanie, co wynikało z braku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i w konsekwencji przyjęcie przez organ, że Skarżąca nie spełnia wymagań do przyznania jej dodatku węglowego, podczas gdy w sytuacji Skarżącej nie ma możliwości ustalenia odrębnego adresu miejsca zamieszkania dla gospodarstwa domowego z oddzielnym źródłem ogrzewania; 3) art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy o dodatku poprzez błędną wykładnię, a w konsekwencji niezastosowanie, polegającą na pominięciu prawnie uzasadnionych celów ustawy o dodatku, tj. zwiększenia poczucia bezpieczeństwa energetycznego i socjalnego oraz przyjęciu, że okoliczność zamieszkiwania przez Skarżącą w budowli wzniesionej nielegalnie i niedopuszczonej do użytkowania stanowi przesłankę negatywną dla przyznania Skarżącej dodatku węglowego i w konsekwencji nieprzyznanie tego dodatku; 4) art. 54 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane (dalej: "ustawa prawo budowlane") poprzez jego nieuzasadnione zastosowanie i w konsekwencji przyjęcie, że niedopuszczenie budynku, w którym mieszka Skarżąca do użytkowania, stanowi kryterium negatywne dla przyznania jej dodatku węglowego i w konsekwencji nieprzyznanie tego dodatku.

Wydane rozstrzygnięcia doprowadziły do sytuacji, w której osoba szczególnie narażona na ubóstwo energetyczne, żyjąca w bardzo trudnych warunkach socjalno-bytowych, pomimo spełniania przesłanek koniecznych do przyznania dodatku węglowego tego dodatku nie otrzymała, z powodu nielegitymowania się dopuszczeniem do użytkowania budynku, w którym zamieszkuje. Mając to na uwadze, w ocenie RPO, rozstrzygnięcia organów obu instancji w przedmiotowej sprawie powinny zostać uchylone.

 


Data odpowiedzi:
2023-11-30
Opis odpowiedzi:
Stanowisko uwzględnione (wyrok z 30 listopada 2023 r., sygn. akt. III SA/Kr643/23).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. uchylił zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. S. w przedmiocie odmowy przyznania dodatku i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji. W ocenie Sądu, w okolicznościach rozpoznawanej sprawy organ I instancji, jak również organ odwoławczy uznały, że prawo do dodatku węglowego przysługuje jedynie osobom zamieszkującym lokale, bądź budynki mieszkalne legalnie wybudowane i oddane do użytkowania. Zdaniem składu orzekającego organy obu instancji błędnie zinterpretowały normę zawartą w art. 2 ust. 1 i ust. 2 u.d.w. uznając, że zamieszkiwanie i prowadzenie gospodarstwa domowego w budynku stanowiącą samowolę budowlaną wyklucza możliwość przyznania dodatku węglowego. O prawie do dodatku węglowego decyduje nielegalność zamieszkiwania, a stan faktyczny w postaci rzeczywistego zamieszkiwania i prowadzenia gospodarstwa domowego w danym miejscu, na obszarze gminy, do której składa się wniosek. Jak wynika z uzasadnienia projektu celem ustawy było zapewnienie wsparcia jak największej grupie gospodarstw domowych w Polsce, w tym również gospodarstwom najuboższym energetycznie, w pokryciu części kosztów wynikających ze wzrostu cen na rynku energii, w tym kosztów opału.