Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy w sprawie z powództwa Banku o zapłatę z dnia 2024-02-01.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.511.269.2023
Data sprawy:
2024-02-01
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy w sprawie z powództwa Banku o zapłatę.

Rzecznik Praw Obywatelskich, ze względu na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną co do całości prawomocnego nakazu zapłaty wydanego 22 grudnia 2016 r. w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w W. (dalej jako: "zaskarżony nakaz zapłaty").

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 UoSN sądowi, który wydał zaskarżony nakaz zapłaty, RPO zarzucił: naruszenie zasady ochrony konsumenta, ustanowionej w art. 76 Konstytucji w zw. z art. 9 Konstytucji poprzez niezapewnienie właściwej ochrony sądowej pozwanej konsumentce, będącej słabszą stroną stosunku prawnego, przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi przedsiębiorcy, czego przejawem było ograniczenie się przez sąd do stosowania wyłącznie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu upominawczym, bez uwzględnienia konsumenckiej natury podstawowego stosunku prawnego i co za tym idzie, bez uwzględnienia zasady ochrony konsumenta wynikającej także z prawa unijnego, a w szczególności z Dyrektywy 93/13, nakazującej sądowi zbadanie z urzędu postanowień umowy zawieranej z konsumentem pod względem ich abuzywności; naruszenie prawa do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd, ustanowionego w art. 45 ust. 1 Konstytucji poprzez brak rozpoznania sprawy z zachowaniem minimalnych standardów sprawiedliwości proceduralnej, wymaganych w sytuacji dochodzenia roszczeń przez przedsiębiorcę od konsumenta, a zamiast tego wydanie rozstrzygnięcia w postępowaniu upominawczym, które będąc postępowaniem o uproszczonym charakterze, nie dawało możliwości zbadania okoliczności sprawy, co w konsekwencji doprowadziło do wydania niesprawiedliwego rozstrzygnięcia; naruszenie prawa do własności i praw majątkowych gwarantowanego w art. 64 ust. 1 Konstytucji poprzez wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym bez zbadania zasadności żądań powoda, co doprowadziło do pozbawienia pozwanej majątku na drodze przymusowej egzekucji roszczeń, które nie zasługiwały na ochronę prawną.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 UoSN, sądowi, który wydał zaskarżony nakaz zapłaty, Rzecznik zarzucił: rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 499 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 498 § 2 k.p.c. w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13 przez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na wydaniu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej konsumentce na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych, mimo że w oparciu o treść pozwu sąd winien był powziąć wątpliwości, co do zasadności i wysokości roszczenia wywodzonego z umowy kredytu gotówkowego z 22 lutego 2006 r., a w konsekwencji stwierdzić brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i przekazać sprawę do trybu zwykłego; rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3851 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 3851 § 3 k.c., w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, polegające na niezastosowaniu tych przepisów, w sytuacji gdy powinny były zostać zastosowane po stwierdzeniu braku podstaw do wydania nakazu zapłaty oraz po uzupełnieniu materiału dowodowego o dokumenty umowy, co skutkowało brakiem zbadania treści umowy zawartej między przedsiębiorcą i konsumentką pod względem występowania w niej niedozwolonych postanowień umownych, a jednocześnie było równoznaczne z zaniechaniem zbadania istoty sprawy i odmową przyznania ochrony sądowej uprawnionej konsumentce.