Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty z dnia 2024-02-28.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.511.291.2023
Data sprawy:
2024-02-28
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty.

Rzecznik Praw Obywatelskich, ze względu na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną co do całości prawomocnego nakazu zapłaty wydanego 21 sierpnia 2006 r. w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w B.-B. (dalej jako: "zaskarżony nakaz zapłaty").

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 UoSN, sądowi, który wydał zaskarżony nakaz zapłaty, Rzecznik zarzucił: naruszenie zasady ochrony konsumenta ustanowionej w art. 76 Konstytucji, interpretowanej, na podstawie art. 9 Konstytucji, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: "TSUE") dotyczącego przepisów Dyrektywy z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (dalej jako: "Dyrektywa 93/13"), poprzez wydanie przeciwko pozwanym konsumentom nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla, bez zbadania z urzędu umowy pożyczki, której wykonanie ten weksel zabezpieczał, a przez to niezapewnienie konsumentom właściwej ochrony sądowej przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi przedsiębiorcy, mimo że na podstawie dokumentów załączonych do pozwu sąd z łatwością mógł ustalić, że stosunkiem podstawowym jest umowa pożyczki zawarta przez przedsiębiorcę z konsumentem, której postanowienia powinny być zbadane przez sąd z urzędu, pod kątem ich potencjalnej abuzywności;

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 UoSN, sądowi, który wydał zaskarżony nakaz zapłaty, RPO zarzucił: rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 485 § 2 zd. 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: "k.p.c.") w zw. z art. 486 § 1 k.p.c., w brzmieniu tych przepisów obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego nakazu zapłaty, przez ich niewłaściwe zastosowanie, a także art. 248 § 1 k.p.c. i art. 232 zd. 2 k.p.c. przez zaniechanie ich zastosowania, wszystkie wymienione w zw. z art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, poprzez wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, mimo że w oparciu o treść pozwu oraz dołączonego do niego weksla i wypowiedzenia umowy pożyczki, sąd winien był powziąć wątpliwości co do zasadności i wysokości zobowiązania wekslowego konsumenta, a w konsekwencji powinien był stwierdzić brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i przekazać sprawę do trybu zwykłego, w toku którego należało z urzędu zobowiązać powoda do przedstawienia treści umowy pożyczki zawartej z pozwanym; rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 202 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego nakazu zapłaty w zw. z art. 371 § 1 k.p.c. w zw. z art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, przez ich niewłaściwe zastosowanie, poprzez rozpoznanie sprawy i wydanie nakazu zapłaty przez Sąd Rejonowy w B.-B., mimo że sąd ten, z uwagi na fakt, iż pozwani byli konsumentami, powinien był z urzędu stwierdzić bezskuteczność powołania się powoda na właściwość miejscową wynikającą z art. 371 k.p.c., a w konsekwencji stwierdzić swoją niewłaściwość miejscową i przekazać sprawę sądowi właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania pozwanych, to jest Sądowi Rejonowemu w Cz.; rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3851 § 1 i § 3 w zw. z art. 221 ustawy - Kodeks cywilny (dalej jako: "k.c.") w brzmieniu tych przepisów obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego nakazu zapłaty poprzez ich niezastosowanie, polegające na zaniechaniu zbadania treści umowy zawartej między przedsiębiorcą i konsumentami, a w konsekwencji braku kontroli z urzędu abuzywności klauzul umownych zawartych w umowie pożyczki, co doprowadziło do odmowy przyznania ochrony uprawnionym konsumentom oraz nierozpoznania istoty sprawy przez sąd.

Na podstawie art. 91 § 1 w zw. z art. 115 § 2 in fine UoSN, Rzecznik wniósł o uchylenie w całości przez Sąd Najwyższy nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego 21 sierpnia 2006 r. przez Sąd Rejonowy w B.-B. i przekazanie sprawy właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania.