Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Skarga nadzwyczajna od wyroku Sądu Apelacyjnego w sprawie z powództwa Banku o zapłatę.

Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną od wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 5 maja 2017 r. zaskarżając wyżej powołany wyrok Sądu Apelacyjnego w K. w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 UoSN zaskarżonemu wyrokowi Rzecznik zarzucił: naruszenie zasady ochrony konsumenta ustanowionej w art. 76 Konstytucji w zw. z art. 9 Konstytucji poprzez: niezapewnienie właściwej ochrony sądowej pozwanej konsumentce, będącej słabszą stroną stosunku prawnego, ograniczenie się przez Sąd do stosowania wyłącznie przepisów ustawy Kodeks postępowania cywilnego, bez uwzględnienia konsumenckiej natury podstawowego stosunku prawnego i co za tym idzie, przepisów o ochronie konsumenta zgodnie z ochroną wynikającą z prawa unijnego, a w szczególności Dyrektywy 93/13, nakazujących Sądowi z urzędu zbadanie w toku postępowania sądowego postanowień umowy kredytu pod kątem ich abuzywności; naruszenie prawa do ochrony własności i praw majątkowych pozwanej zagwarantowanego w art. 64 ust. 1 Konstytucji poprzez wydanie wyroku przez Sąd z rażącym naruszeniem prawa bez zbadania z urzędu stosunku podstawowego, tj. postanowień umowy kredytu pod kątem ich abuzywności, co doprowadziło do pozbawienia pozwanej majątku na drodze przymusowej egzekucji roszczeń, które nie zasługiwały na ochronę prawną.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 UoSN zaskarżonemu wyrokowi RPO zarzucił: rażące naruszenie prawa procesowego w postaci art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez brak rozważenia istoty sprawy oraz niezbadania jej stanu, istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, wobec niedokonania badania z urzędu klauzul niedozwolonych we wzorcach stosowanych przez przedsiębiorcę (powoda w sprawie) oraz niepodjęcie skutecznych środków w celu zapobiegania stałemu stosowaniu nieuczciwych postanowień w umowach zawieranych przez przedsiębiorcę z konsumentami; rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3851 § 1 ustawy - Kodeks cywilny (dalej jako: "k.c.") w zw. z art. 3851 § 3 k.c., w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, poprzez jego niezastosowanie w sprawie w wyniku zaniechania zbadania istoty sprawy (treści umowy między przedsiębiorcą i konsumentami), a w konsekwencji niezbadanie z urzędu abuzywności klauzul zawartych w umowie kredytu, prowadzącego ostatecznie do odmowy przyznania ochrony uprawnionej konsumentce.

W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 89 § 1 zdanie 1 ustawy o UoSN, zaskarżonemu wyrokowi Rzecznik zarzucił naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wyrażonej w art. 2 Konstytucji poprzez zaniechanie przez Sąd zbadania z urzędu, czy wyrok, o który występuje wierzyciel, nie będzie naruszał unormowań chroniących konsumentkę przed nieuczciwymi postanowieniami umowy i nieskierowanie sprawy do trybu zwykłego doprowadzi do zachwiania równowagi w sferze ochrony prawnej pozwanej konsumentki, i de facto wsparł działania przedsiębiorcy nakierowane na wykorzystanie słabszej pozycji konsumentki, która nie była w stanie się skutecznie bronić. Takie procedowanie sądu pozostaje w sprzeczności z zasadą lojalności państwa wobec obywateli w procesie stosowania prawa.

Mając na uwadze powyższe: w pierwszej kolejności w oparciu o art. 91 § 1 w zw. z art. 115 § 2 in fine UoSN, RPO wniósł o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 5 maja 2017 r. przez Sąd Najwyższy w całości i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania, ewentualnie wniósł o stwierdzenie wydania zaskarżonego orzeczenia z naruszeniem prawa oraz wskazanie okoliczności, z powodu których wydane zostało takie rozstrzygnięcie, gdyby Sąd Najwyższy uznał, że konieczne jest zastosowanie rozwiązania, o którym mowa w art. 115 § 2 in principio UoSN.