Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w postępowaniu nakazowym w sprawie z powództwa Banku o zapłatę z dnia 2024-03-15.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.511.735.2023
Data sprawy:
2024-03-15
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w postępowaniu nakazowym w sprawie z powództwa Banku o zapłatę.

Rzecznik Praw Obywatelskich, z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną od nakazu zapłaty z dnia 26 lutego 2018 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P. w postępowaniu nakazowym, zaskarżając wyżej powołany nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w P. w całości.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 UoSN zaskarżonemu nakazowi zapłaty Rzecznik zarzucił: rażące naruszenie prawa procesowego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 319 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: "k.p.c.") poprzez jego niezastosowanie w sprawie przejawiające się w braku uwzględnienia faktu ograniczonej odpowiedzialności dłużnika rzeczowego, jakim była pozwana T. Ł., prowadzące do rażącego naruszenia przepisów prawa materialnego, a to: art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (dalej jako: "u.k.w.h.") poprzez jego niezastosowanie i orzeczenie pełnej odpowiedzialności pozwanej, w sytuacji, gdy była ona jedynie dłużnikiem rzeczowym; art. 366 § 1 ustawy - Kodeks cywilny (dalej jako: "k.c.") poprzez jego niezastosowanie i tym samym brakiem zamieszczenia w nakazie zapłaty zastrzeżenia, że pozwana T. Ł. odpowiada in solidum z dłużnikami osobistymi G. S. i W. S., których odpowiedzialność wynika z nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w P. w dniu 19 czerwca 2017 r. w postępowaniu upominawczym; rażące naruszenie prawa procesowego przepisu art. 321 § 1 k.p.c. i orzeczenie ponad żądanie zapłaty kwoty 43.538,75 CHF wraz z umownymi odsetkami, w sytuacji gdy powód wystąpił z żądaniem ograniczenia odpowiedzialności T. Ł. z tytułu odpowiedzialności rzeczowej jako dłużnika hipotecznego, z tytułu ustanowienia hipoteki umownej kaucyjnej do kwoty 174.479,14 zł.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 UoSN zaskarżonemu nakazowi zapłaty RPO zarzucił: naruszenie zasady ochrony konsumenta ustanowionej w art. 76 Konstytucji w zw. z art. 9 Konstytucji poprzez: niezapewnienie właściwej ochrony sądowej pozwanej konsumentce, będącej słabszą stroną stosunku prawnego, ograniczenie się przez Sąd do stosowania wyłącznie przepisów ustawy Kodeks postępowania cywilnego, bez uwzględnienia konsumenckiej natury podstawowego stosunku prawnego i co za tym idzie, przepisów o ochronie konsumenta zgodnie z ochroną wynikającą z prawa unijnego, a w szczególności Dyrektywy 93/13, nakazujących Sądowi z urzędu zbadanie w toku postępowania nakazowego postanowień umowy kredytu pod kątem ich abuzywności; naruszenie prawa do zapewnienia odpowiednio ukształtowanej procedury sądowej zgodnie z wymogami określonymi w art. 45 ust. 1 Konstytucji jako sprawiedliwości proceduralnej, poprzez brak rozpoznania sprawy przez niezawisły i niezależny Sąd i wydanie rozstrzygnięcia w ramach postępowania nakazowego, które będąc postępowaniem o charakterze uproszczonym nie pozwoliło właściwie zbadać okoliczności sprawy i w konsekwencji doprowadziło do wydania niesprawiedliwego rozstrzygnięcia; naruszenie art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji z uwagi na niezamieszczenie w sentencji nakazu zapłaty zastrzeżenia odpowiedzialności pozwanej wyłącznie do przedmiotu nieruchomości obciążonej hipoteką, co w konsekwencji umożliwiło skierowanie egzekucji do całości majątku pozwanej.

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 UoSN zaskarżonemu nakazowi zapłaty Rzecznik zarzucił: rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 485 § 2a k.p.c. w zw. z art. 486 § 1 k.p.c. (według stanu prawnego na dzień orzekania) przez ich niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy podstawą wydania orzeczenia były załączone do pozwu umowa kredytu oraz wypowiedzenie kredytu wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, podczas gdy z uwagi na wątpliwości dotyczące stosunku podstawowego nie było podstaw do wydania nakazu zapłaty, a sąd był zobowiązany do skierowania sprawy na rozprawę, czego zaniechał; rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 485 § 3 k.p.c. w zw. z art. 486 § 1 k.p.c. (według stanu prawnego na dzień orzekania) przez ich niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy podstawą wydania orzeczenia był wyciąg z ksiąg bankowych podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzony pieczęcią banku oraz dowód doręczenia dłużnikowi pisemnego wezwania do zapłaty, podczas gdy z uwagi na wątpliwości dotyczące stosunku podstawowego nie było podstaw do wydania nakazu zapłaty, a sąd był zobowiązany do skierowania sprawy na rozprawę, czego zaniechał; rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3851 § 1 w zw. z art. 3851 § 3 k.c., w zw. z art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13, poprzez jego niezastosowanie w sprawie w wyniku zaniechania zbadania istoty sprawy (treści umowy kredytu zawartej między przedsiębiorcą i konsumentami), a w konsekwencji niezbadanie z urzędu abuzywności klauzul zawartych w umowie kredytu, prowadzącego ostatecznie do odmowy przyznania ochrony uprawnionej konsumentce.

W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 89 § 1 zdanie 1 ustawy o UoSN, zaskarżonemu nakazowi Rzecznik zarzucił naruszenie zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wyrażonej w art. 2 Konstytucji.

Mając na uwadze powyższe: w pierwszej kolejności w oparciu o art. 91 § 1 w zw. z art. 115 § 2 in fine UoSN, RPO wniósł o uchylenie nakazu zapłaty z dnia 26 lutego 2018 r. wydanego przez Sąd Okręgowy w P. w postępowaniu nakazowym przez Sąd Najwyższy w całości i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego rozpoznania, ewentualnie o stwierdzenie wydania zaskarżonego orzeczenia z naruszeniem prawa oraz wskazanie okoliczności, z powodu których wydane zostało takie rozstrzygnięcie, gdyby Sąd Najwyższy uznał, że konieczne jest zastosowanie rozwiązania, o którym mowa w art. 115 § 2 in principio UoSN.