Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Skarga nadzwyczajna od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w sprawie z powództwa spółki o zapłatę z dnia 2024-03-29.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
V.511.307.2023
Data sprawy:
2024-03-29
Rodzaj sprawy:
skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Skarga nadzwyczajna od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego w sprawie z powództwa spółki o zapłatę.

Rzecznik Praw Obywatelskich, ze względu na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, wniósł skargę nadzwyczajną co do całości prawomocnego wyroku zaocznego wydanego 1 marca 2017 r. przez Sąd Rejonowy w G. (dalej jako: "zaskarżony wyrok zaoczny").

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 1 UoSN, sądowi, który wydał zaskarżony wyrok zaoczny, Rzecznik zarzucił: naruszenie zasady ochrony konsumenta ustanowionej w art. 76 Konstytucji, interpretowanej, na podstawie art. 9 Konstytucji, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako: "TSUE") dotyczącego przepisów Dyrektywy z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (dalej jako: "Dyrektywa 93/13").

Na podstawie art. 89 § 1 pkt 2 UoSN, sądowi, który wydał zaskarżony wyrok zaoczny, RPO zarzucił: rażące naruszenie prawa procesowego, tj. art. 339 § 2 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: "k.p.c.") w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego wyroku zaocznego, przez jego niewłaściwe zastosowanie, a także art. 248 § 1 k.p.c. i art. 232 zd. 2 k.p.c. przez zaniechanie ich zastosowania, wszystkie wymienione w zw. z art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13; rażące naruszenie prawa materialnego, tj. art. 3851 § 1 i § 3 w zw. z art. 221 ustawy - Kodeks cywilny (dalej jako: "k.c.") w brzmieniu tych przepisów obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego wyroku zaocznego poprzez ich niezastosowanie.

Ze względu na treść art. 89 § 1 zdanie 1 UoSN, zgodnie z którym skarga nadzwyczajna może być wniesiona "jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej", RPO wskazał, że wydając zaskarżony wyrok zaoczny uwzględniający w całości powództwo przedsiębiorcy, sąd zignorował konstytucyjną zasadę ochrony konsumenta, rażąco naruszył prawo materialne i procesowe, jak również naruszył zasady sprawiedliwości społecznej, zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasadę bezpieczeństwa prawnego jednostki, wywodzone z art. 2 Konstytucji.

Co więcej, zaskarżony wyrok zaoczny stał się tytułem wykonawczym, na podstawie którego prowadzona jest przymusowa egzekucja roszczeń materialnoprawnych, które nie zasługują na ochronę w praworządnym państwie. W tej sytuacji, po dokonaniu ważenia konstytucyjnych wartości wynikających z art. 2 Konstytucji, a więc zasady ochrony powagi rzeczy osądzonej oraz zasady urzeczywistniania sprawiedliwości społecznej, Rzecznik stoi na stanowisku, że przyznanie pierwszeństwa zasadzie sprawiedliwości społecznej, poprzez uwzględnienie niniejszej skargi i uchylenie zaskarżonego wyrok zaocznego, będzie właściwym i proporcjonalnym środkiem pozwalającym na zapewnienie zgodności decyzji jurysdykcyjnych z art. 76 i art. 2 Konstytucji.