Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w sprawie braku możliwości dofinansowania przenośnych koncentratorów tlenu z dnia 2024-04-24.
Wystąpienie do Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych w sprawie braku możliwości dofinansowania przenośnych koncentratorów tlenu.
Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wciąż wpływają skargi dotyczące braku możliwości dofinansowania przenośnych koncentratorów tlenu. Obywatele zwracają uwagę, że bezskutecznie próbują uzyskać na ten cel środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W kierowanej do Rzecznika korespondencji wielokrotnie podkreślano, że w przypadku niektórych schorzeń, m.in. przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP), brak przenośnego koncentratora tlenu w praktyce uniemożliwia opuszczenie mieszkania, bowiem koncentratory tlenu w wersji stacjonarnej z uwagi na swoją wagę (ok. 20 kg) oraz brak zasilania akumulatorowego nie mogą być stosowane poza miejscem zamieszkania.
Wnioskodawcy wskazują, że bez zakupu koncentratora tlenu w jego przenośnej wersji osoby, które ich potrzebują, nie są w stanie dotrzeć choćby do placówek medycznych na konsultacje lekarskie czy też badania bez konieczności zorganizowania specjalistycznego transportu sanitarnego z dostępem do tlenu oraz że "zamknięcie w czterech ścianach" pogarsza zarówno stan zdrowia fizycznego, jak i psychicznego tych osób. Wysoki koszt certyfikowanych urządzeń powoduje, że osoby ich potrzebujące nie są w stanie we własnym zakresie ponieść kosztu zakupu takiego sprzętu. Pomimo tego Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie nie przyznają dofinansowania na ten cel z programu dofinansowania zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze oraz sprzęt rehabilitacyjny. Podkreślają przy tym, że powodem odmowy jest brak uwzględnienia przenośnych koncentratorów tlenu w wykazie wyrobów medycznych stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie.
Wydaje się zatem, że to kwestie formalne w istocie stoją na przeszkodzie uznaniu przenośnych koncentratorów tlenu za sprzęt rehabilitacyjny. Ponadto, w ocenie RPO istnieją również podstawy, by uznać dofinansowanie do zakupu przenośnych koncentratorów tlenu za formę likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych.
Rzecznik przypomniał, iż obowiązek wyrównywania szans osób z niepełnosprawnościami oraz umożliwienia im pełnego uczestnictwa we wszystkich sferach życia potwierdza ratyfikowana przez Polskę Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych z dnia 13 grudnia 2006 r. Art. 9 ust. 1 Konwencji stanowi, że władze publiczne są zobowiązane do podjęcia odpowiednich środków w celu zapewnienia dostępu m.in. do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych. Z kolei art. 20 Konwencji statuuje obowiązek podejmowania skutecznych środków, które umożliwić mają osobom z niepełnosprawnościami mobilność osobistą i możliwie największą samodzielność w tym zakresie poprzez m.in. dostęp do wysokiej jakości przedmiotów ułatwiających poruszanie się, urządzeń i technologii wspomagających oraz do pomocy i pośrednictwa ze strony innych osób lub zwierząt, w tym poprzez ich udostępnianie po przystępnej cenie.
Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o udzielenie informacji w niniejszej sprawie oraz rozważenie nowelizacji rozporządzenia o wyrobach medycznych.