Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie potrzeby wprowadzenia jednolitej i spójnej polityki antynikotynowej z dnia 2024-07-23.
Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie potrzeby wprowadzenia jednolitej i spójnej polityki antynikotynowej.
Przy współpracy z organizacjami pozarządowymi, m.in. Fundacją Chorób Mózgu, w dniu 22 maja 2024 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich zorganizowano seminarium pn. "Palący problem - uzależnienie od palenia tytoniu i wyzwania dla polityki antynikotynowej".
W ocenie Ekspertów, jednym z najważniejszych wyzwań, jakie w ramach polityki antynikotynowej powinny zostać zrealizowane, jest wypracowanie długofalowego programu edukacji antytytoniowej i promocji zachowań prozdrowotnych, skierowanego do najmłodszych Obywateli. Bardzo ważne jest objęcie edukacją antynikotynową już najmłodszych uczniów szkół podstawowych, a nawet dzieci w wieku przedszkolnym, gdyż tylko świadomość konsekwencji i zagrożeń wynikających z używania wyrobów tytoniowych może uchronić młodzież przed uzależnieniem, a w konsekwencji doprowadzić do zmniejszenia populacji osób używających produktów nikotynowych.
W ramach polityki antynikotynowej, niezbędne jest również podjęcie działań wobec osób już uzależnionych i wprowadzenie programu wychodzenia z uzależnienia od nikotyny. Zdaniem Ekspertów, osobom uzależnionym należy zapewnić dostęp do specjalistycznego wsparcia w zakresie interwencji behawioralnej, poradni medycznych oraz refundowanych produktów dopuszczonych do obrotu medycznego i mających potwierdzoną skuteczność w badaniach klinicznych w leczeniu uzależnień. Powyższym działaniom powinna towarzyszyć stała kampania prowadzona w mediach, w tym również w mediach społecznościowych, zachęcająca do skorzystania z pomocy w rzucaniu nałogu.
Konieczne jest również podjęcie działań zmierzających do ograniczenia dostępności produktów zawierających nikotynę. W tym obszarze postuluje się m. in. wprowadzenie obligatoryjnego weryfikowania przez sprzedawców wieku osoby nabywającej wyroby nikotynowe i wprowadzenia dotkliwych sankcji w przypadku nierespektowania tego obowiązku.
Efektywnym rozwiązaniem w walce z uzależnieniem od tytoniu byłoby też wprowadzenie licencji na sprzedaż wyrobów nikotynowych, a nawet podniesienie minimalnego wieku uprawniającego do nabycia tych wyrobów z obowiązujących 18. lat do 21. roku życia. Eksperci są zgodni, że stały wzrost opodatkowania wyrobów tytoniowych przyczyni się do zmniejszenia liczby osób sięgających po wyroby zawierające nikotynę.
W celu ograniczenia używania produktów nikotynowych, Eksperci wskazywali również na potrzebę wprowadzenia zakazu sprzedaży plastikowych, jednorazowych e-papierosów, które swoją atrakcyjną formą zachęcają do ich używania oraz wyeliminowanie z rynku e-papierosów z dodatkami smakowymi. Wprowadzenie takiego zakazu będzie również korzystne ze względu na ochronę środowiska.
Kolejna kwestia, to reklama i promocja wyrobów nikotynowych. Jest to obszar, który wymaga natychmiastowych zmian legislacyjnych zmierzających do wprowadzenia całkowitego zakazu reklamy i promocji wyrobów nikotynowych. Z uwagi na niekwestionowaną szkodliwość wyrobów nikotynowych, każdy rodzaj reklamy i promocji tych artykułów powinien być zabroniony. Należy rozważyć wprowadzenie zakazu eksponowania wyrobów nikotynowych w punktach sprzedaży.
W związku z potrzebą prowadzenia jednolitej i spójnej polityki antynikotynowej, Eksperci wskazywali na potrzebę powołania centralnego ośrodka, który byłby odpowiedzialny za politykę antynikotynową i koordynowałby politykę państwa w zakresie walki z uzależnieniem od nikotyny. Do jego zadań powinno należeć monitorowanie konsumpcji produktów nikotynowych z użyciem wystandaryzowanych metod badawczych oraz dokonywanie ewaluacji wszystkich podjętych działań i usług związanych z redukcją używania tytoniu.
W świetle powyższego, Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o pochylenie się nad przedstawionymi uwagami oraz rozważenie możliwości przekazania zasygnalizowanych problemów do właściwych resortów.