Wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przyjęcia nowej konwencji o prawach osób starszych z dnia 2024-07-31.
Wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie przyjęcia nowej konwencji o prawach osób starszych.
W związku z informacją zawartą w piśmie Minister do spraw Polityki Senioralnej z dnia 25 kwietnia 2024 r. do Rzecznika Praw Obywatelskich, a dotyczącą kompetencji Minister w zakresie koordynacji działań rządu w toczącej się debacie na forum ONZ o potrzebie opracowania i przyjęcia nowej konwencji o prawach osób starszych, RPO zwrócił uwagę na trwający kolejny etap debaty na temat tego dokumentu, czyli przygotowanie rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, która może umożliwić kontynuację działań na rzecz wzmocnienia praw osób starszych.
Dotychczas przedstawiciel polskiego rządu nie był zaangażowany w przedmiotowe prace. Jednocześnie reprezentacja Polski na forum międzynarodowym wykracza poza mandat RPO uregulowany przepisami ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Tym samym Rzecznik uczestniczy w tych pracach wyłącznie jako krajowy organ ochrony praw człowieka.
Nowa konwencja poprzez zebranie i usystematyzowanie standardów ochrony praw osób starszych stanowiłaby kompas dla zmian w prawie na poziomie krajowym oraz mechanizm mobilizujący do realizacji zamierzeń w postaci okresowej sprawozdawczości z implementacji jej postanowień. Ponadto, podobnie jak Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, konwencja o prawach osób starszych zwiększyłaby ogólną świadomość w społeczeństwie co do praw człowieka w starszym wieku, a także wpłynęłaby na kształt kolejnych polityk publicznych.
Podczas ostatniego, czternastego już posiedzenia Grupy Roboczej ONZ ds. Starzenia się (Open-ended Working Group on Ageing), która miała miejsce w dniach 20-22 i 24 maja br. w Nowym Jorku, przyjęto w drodze konsensusu oficjalny dokument ONZ, tj. decyzję 14/13, która dotyczy luk w prawie międzynarodowym w odniesieniu do praw osób starszych i najlepszych sposobów zaradzenia im. W tym dokumencie uwzględniono nową konwencję o prawach osób starszych jako jedną z możliwych opcji zniwelowania zidentyfikowanych luk, co umożliwia jej formalne dalsze procedowanie. Jednocześnie, podczas ostatniej Sesji OEWGA, omówiono już ostatnie z kilkunastu obszarów tematycznych wskazanych do dyskusji w 2017 r. (na 2025 r. pozostały do omówienia jedynie elementy normatywne w zakresie dwóch nowych obszarów tematycznych analizowanych w tym roku). Tym samym formuła debaty we wskazanym obszarze ulegnie zmianie, co otwiera drogę do rozpoczęcia prac redakcyjnych nad nową konwencją.
W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o poinformowanie, czy oraz jakie działania na forum międzynarodowym podejmuje lub zamierza podjąć rząd w celu ochrony praw osób starszych, w szczególności, czy włączy się w dalsze prace nad ewentualną konwencją o prawach osób starszych.